رد صلاحیت

هاشمی رفسنجانی

پایان انتخابات بود؟

انتخابات ریاست جمهوری با رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی وارد مرحله ای تازه شد. حکومت با بی‌اعتنایی به سرنوشت کشور و منافع ملت، جامعه را در بهت و شوک فرو برد و کوشید فضای یاس و تلخکامی را به جامعه بازگرداند. لغو مناظره تلویزیونی میان نامزدها هم نشان داد که تمایل حکومت بر ادامه همین فضا تا از سرگذراندن انتخابات به قصد تعیین یک نخست وزیر برای جمهوری اسلامی است. علیرغم این تلاش حکومت، تا همینجا هم جریان انتخابات و حضور هاشمی دستاوردهای بسیاری را بدنبال داشت. مهم ترین این دستاوردها انزوای کامل رهبر و رویارو قرار گرفتن وی نه تنها در برابر بخش عظیمی از مردم خواهان اصلاح و تحول بلکه حتی در میان بخش بزرگی از روحانیان و حتی جناح راست و محافظه کار حکومتی است که برای آینده کشور احساس خطر می کند. شکافی که حتی به درون حزب موتلفه نیز کشیده شد. این وضع هر چه بیشتر حکومت را در برابر یک جبهه وسیع تر در برابر رهبر و روحانیان امنیتی و حاکمیت نظامی قرار داد و ظرفیت های حاکمیت را برای هدایت و تقابل با تحولات آینده بشدت محدود کرد. رد صلاحیت هاشمی دو دیدگاه و واکنش را در میان مردمی که می خواهند مانع از ماجراجویی های حاکمیت و تبدیل کردن سرنوشت ایران به عراق و افغانستان و سوریه شود بوجود آورده است. گروهی معتقدند که حاکمیت نشان داده که تحت هیچ شرایطی حاضر به عقب نشینی بسود ملت و انجام تغییرات نیست و بنابراین جایی برای شرکت در انتخابات وجود ندارد. با تحریم وسیع و گسترده انتخابات باید مشروعیت حکومت و رییس جمهور آینده را از هم اکنون زیر سوال برد. گروه دوم در مقابل، بر این نظرند که از هر روزنه ای باید برای نشان دادن جنبش و حضور مردم بهره گرفت و باید در انتخابات بسود ائتلاف همه طرفداران اصلاحات بر محور یک کاندیدای لیست اعلام تائید صلاحیت شده شرکت کرد. هر تصمیمی باید حاصل تبادل نظر و در صورت امکان مبتنی بر اجماع و حداکثر وحدت نظر در این زمینه باشد. سمتگیری توده های مردم و هواداران اصلاحات و رهبران جنبش در داخل کشور در این اجماع اهمیت درجه اول دارد.

البته، در هر تدبیری یک نکته اساسی را نباید فراموش کرد. انتخابات و انتخاب، حق مردم و بزرگترین دستاورد انقلاب است و آن بزنگاهی است که مردم می توانند یقه حاکمیت را گرفته و آن را به عقب نشینی وادار کنند. همه دستاوردها و پیروزی ها و همه شکست ها و ناکامی هایی که در 20 سال گذشته داشته ایم بنوعی با انتخابات در رابطه بوده است. از شرکت در انتخابات مجلس پنجم تا پیروزی دوم خرداد 1376 یا برآمد جنبش سبز در انتخابات 88؛ تا ناکامی انتخابات شوراها و پراکندگی در انتخابات 1384 و تفرقه در دور دوم آن که به تحمیل احمدی نژاد انجامید، همه و همه بنوعی با انتخابات در کشور در پیوند بوده است. کنار کشاندن مردم از انتخابات و واگذار کردن صحنه به حکومت تنها زمانی توجیه دارد که هیچ راهی باقی نمانده و هیچ روزنه ای برای حضور و تاثیرگذاری وجود نداشته باشد. چنین صحنه ای هنوز جلوی ما نیست. نه عدم حضور هاشمی رفسنجانی هنوز قطعی شده است و نه امید به بسیج بسود یک نامزد واحد و ائتلافی ناممکن. برای هر تصمیمی باید به خواست و شعور سیاسی مردم ایران تکیه کرد و با قاطعیت در این مسیر پیش رفت.