پرسش پاسخ کیانوری

 با روزنامه جوان امروز- 5

اقلیت و اکثریت

در درون

حزب توده ایران

پرسش: بعضی مواقع در روزنامه مردم دیده می شود اسامی کسانی که کمک مالی به حزب کرده اند. این کمک های مالی تا آن جا که من دیده ام رقم های زیاد چشم گیری نیستند. این سئوال پیش می آید که حزب با این همه نشریات متعددی که منتشر می کند و با بودجه ای که بالاخره  دارد و باید صرف کند و یک سری هزینه هایی که برایش هست این وضعیت مالیش از کجا تامین می شود و آیا، مهم این جاست که این حزب مایل هست و یا قبول دارد که یک مقامات ذی صلاحی این حساب و کتاب احزاب از جمله حزب توده را همچنان که فرضا در قانون اساسی داریم که دارایی های مقامات باید رسیدگی بشود قبل از آمدن به قدرت و بعدش و کم و کسریش با هم حساب شود؟ آیا این حزب هم مایل است چنین کاری برای خودش انجام شود؟

پاسخ: ببینید اگر شما دنبال کرده بودید مطبوعات ما را می دیدید که ما دو بار صریحا، کتبا در روزنامه پیشنهاد کردیم به دادستان کل که ایشان نماینده شان را بفرستند تمام دخل و خرج مالی ما را رسیدگی بکنند. هیچ حزبی به دادستان کل چنین پیشنهادی را نکرده. ما این پیشنهاد را کرده ایم. رسما صفحه اول روزنامه هم گذاشته ایم از این بالاتر که نمی تواند باشد. تصوری که دیگران حتی از افراد با حسن نیت از مخارج و امکانات حزب توده ایران دارند، به کلی تصور غلطی است. اولا نشریات حزب توده ایران سود می دهد. ما کتاب هایی که منتشر می کنیم و نامه مردم مخارج خودشان را تامین می کنند.

پرسش: ممکن است بپرسم مردم تیراژش چقدر است؟

پاسخ: الان در حدود 40 هزارتاست. گاهی اوقات پنجاه هزار، گاهی اوقات بیشتر ولی این حد متوسط اش هست. نامه مردم صفحاتش خیلی کمتر از روزنامه های دیگر هست، فقط چند ورق روزنامه جمهوری اسلامی است. آن ها دوازده صفحه دارند. بعد هم تمام پولش می آید. بعضی از روزنامه ها هست که شصت درصد آن چه که تحویل می دهند برمی گردد. شصت درصدش کاغذ سیاه می شود. ما آمارش را هم داریم. دقیقا می دانیم چقدر است. نامه مردم این جوری نیست.

پرسش: ممکن است بپرسم از کجا آمارش را به دست آورده اید؟

پاسخ: مرکز پخش به همه می دهد.

پرسش: بعضی سئوال ها را که می کنم سوء تفاهم نشود، چون فرضا شما به دادستان چیزی گفته اید. من خودم تایید می کنم. خودم دیده ام چیز درستی است. ولی دلیل نمی شود که خواننده ما هم آن را دیده باشد.

پاسخ: خیلی خوب هست، ما با این خیلی موافقیم. ما این کار را کرده ایم و هر آنی که لازم باشد حاضریم نامه مردم و تمام نشریاتمان را به بررسی بگذاریم که کدام کتاب چقدر سود داده، چقدر خرج کرده ایم- ثانیا مخارج حزب توده ایران اصلا قابل مقایسه با مخارج سایرین نیست. شاید 98 درصد فعالین حزب توده ایران بدون هیچگونه چشمداشتی برای حزب توده ایران کار می کنند. ما دروغ نمی گوییم. اگر بگوییم این نامه مردم را چند نفر می گردانند، شما تعجب خواهید کرد. اگر مقایسه کنید تعداد افرادی که روزنامه میزان را می گردانند با افرادی که نامه مردم را می گردانند. حقوقی که این ها می گیرند چقدر هست؟ به این ترتیب به نظر ما خیلی اشتباه می کنند کسانی که می خواهند ما را جلوی این مشکل بگذارند. بعد از این که رسیدگی شد، آن وقت ما طلبکار خواهیم شد، که ببینید چقدر این افترا زنی واقعا ناجوانمردانه به آنهایی که حتی حسن نیت دارند، القاء شده و آنها را تحت تاثیرگذاشته.

پرسش: برمی گردیم به یکی از سئوالات اساسی مان، که تا آن جا که باز من یادم است. من عین جملات را یادداشت نکردم، ولی بعضی از کادرهای مرکزی حزب توده بعد از حدود بیست و هشت مرداد به روسیه شوروی رفتند. فکر می کنم در "پلنوم" چهارم بوده باشد، اگر درست خاطرم باشد.

پاسخ: بله.

پرسش: که آمدند یک انتقاد از خود و یک تحلیلی نسبت به وضعیت حزب در دوران مصدق کردند و مسائلی عنوان شد از جمله دسته بندی و بعضی موقع ها تهمت، شایعات بی اساس یک "الف"، "ب"، "ج" من یادم است در آن پلنوم شده بود و در آن موقع شما در یک جناحی که از اکثریت برخوردار نبود بودید، ولی بعد از انقلاب (که من به آن سالیان و روندش کاری ندارم) وقتی شما به ایران برگشتید، شما عنوان دبیر کلی حزب را پیدا کردید. آیا هنوز آن دسته بندی ها در حزب وجود دارد یا ندارد و انتخاب شما برای دبیر کلی بر چه اساسی بوده است؟

پاسخ: ببینید حزب ما حزب قدرتمندان نیست، که مثل احزاب دیگر رئیسشان دولت هست و افراد موثر آن هم وکیل هستند و وزیر هستند و مقاماتی دارند و می توانند از این موقعیت های خودشان برای پیدا کردن هوادار استفاده کنند. چنین چیزی در حزب توده ایران نیست. حزب توده ایران حزب افراد داوطلب است. کاملا داوطلب، هیچ کس را نمی شود در حزب توده ایران نگاه داشت، ولی اگر کسی خواست برود، خواست فحش بدهد، خواست با رهبری حزب توده ایران مخالفت بکند، ما هیچ قدرتی نداریم که او را از این کار باز داریم. به این ترتیب حزب توده ایران حزب داوطلبان است ولی در داخل این حزب مثل هر حزب زنده دیگری سر مسائل مشخص کار حزب بحث هست، اختلاف نظر هست. ما برای حل این اختلاف نظرها شیوه هایی داریم، یعنی در مجامع حزبی در مورد این مسائل بحث می کنیم. گاهی وقت ها این اختلاف نظرها کوچک است، وحدت خیلی زیاد است، گاهی وقت ها اختلاف نظر خیلی شدید است، وحدت متزلزل می شود. این را ما در تمام احزاب دیگر هم می بینیم. تصمیماتی گرفته می شود رهبری عوض می شود، کدام حزب هست که رهبری آن به طور ابدی برای تمام عمر خودش انتخاب شده باشد. در داخل حزب ما هم از روز پیدایش خودش این زنده بودن وجود داشته است.

از همان روز اول پیدایش، از همان اولین کنفرانس، سر مسائل مختلف اختلاف نظر بود، ولی ما یک قانون داریم در داخل حزب، که در هر شرایطی برای این که وحدت حزب را نگه داریم، سلامتش را نگه داریم و بگذاریم که رشد طبیعی بکند اقلیت از نطر اکثریت در عمل تبعیت می کند. نظر خودش را می تواند نگه دارد، می تواند برای پیشبرد نظر خودش در مجامع صحیح حزبی مبارزه کند. ولی در تمام تصمیماتی که گرفته شد، اقلیت از اکثریت تبعیت می کند. مطابق این اصل، پیش می آید که کسانی که در یک دوره تاریخی در مسائلی، در یک اقلیتی قرار داشتند، در یک دوره تاریخی دیگر نظریاتشان را اکثریت افراد بپذیرند و آن ها در مقام رهبری قرار بگیرند. در جریان ده ساله اخیر دو بار تغییرات در رهبری پیدا شده است. در نتیجه همین بحث های داخلی حزبی، رفیق رادمنش دبیر اول حزب بود. دیگر بحث هایی که در داخل حزب پیدا شد، شیوه کار او مورد بررسی قرار گرفت. اکثریت کمیته مرکزی تصمیم گرفت که رفیق رادمنش دیگر نمی تواند آن مسئولیت را ادامه بدهد. در دوران قبل از انقلاب باز هم مسائل مربوط به انقلاب ایران و وظایفی که در مقابل حزب هست مورد بحث قرار گرفت در آن جا هم تغییراتی پیدا شد. به این ترتیب که من را به عنوان دبیر اول حزب انتخاب کردند. من قبلش هم دبیر دوم حزب بودم. یعنی مسئولیت سنگینی در حزب داشتم. مسئول کار در ایران بودم. بنابراین چیز وحشتناکی انجام نگرفته. یعنی در داخل حزب توده ایران انقلابی نشده است و رشد و تحولات طبیعی درون حزبی است. ما امروز می توانیم ادعا کنیم که در داخل حزب ما امروز وحدت فکری و وحدت عمل به بهترین وجه خودش در تمام تاریخ حزب ما رسیده است. یعنی هیچ وقت این چنین وحدت نظری در داخل حزب ما نبوده. دائم تکامل پیدا کرده، دائما رشد کرده و به این مرحله رسیده است. موضع گیری افراد ما در جامعه، خودش نشان دهنده این است که این سیاستی که الان حزب دارد مورد تایید تقریبا بلا شرط افراد حزب هست، قبولش دارند و از آن با تمام قوا پشتیبانی می کنند.

پرسش: بعد از پلنوم چهارم هم صحبت بر این بود که فکر می کنم سال 36 بود که حزب یک چنین ادعایی کرد ولی دو سال بعدش یک حرکاتی پیدا شد خلاف این ادعا- ولی من به این کاری ندارم شما گفتید که کمیته مرکزی انتخاب می کند. اعضای ساده حزب چگونه می توانند در این کمیته نقش داشته باشند؟

پاسخ: ببینید اساسنامه حزب ما هست که کمیته مرکزی فقط رهبری سیاسی یعنی هیئت سیاسی را انتخاب می کند. یعنی آن هیئتی که رهبری روز مره کار حزب را دارد. برای این که اعضای کمیته مرکزی تعدادشان زیاد است و نمی توانند هر روز و هر هفته جلسه تشکیل بدهند و در یک مرکز هم نیستند و در تمام ایران پخش هستند.

به این ترتیب آن، کارش فقط انتخاب رهبری مرکزی یعنی دستگاه اداره کننده جاری حزب هست. خود کمیته مرکزی از طرف اعضاء در کنگره حزب انتخاب می شود. هیچ گونه دخالتی رهبری حزب در انتخاب کمیته مرکزی ندارد. اگر شرایط عادی بود، اگر ما می توانستیم جلسه کنگره را واقعا بدون اشکال تشکیل بدهیم و گروه های چماقدار نمی ریختند همه را بزنند و بعد هم پاسدارها بیایند و ما را توقیف بکنند، همین فردا، همین یک ماه دیگر، کنگره حزب را تشکیل می دادیم که افراد حزب بیایند و همه نظریاتشان را بگویند و خودشان همه افراد را انتخاب بکنند، هیچ گونه امتناعی در این نمی بینیم. ولی خوب، شرایط سیاسی خاص می تواند تشکیل کنگره را به عقب بیندازد. همه احزاب هم همین گرفتاری ها را دارند- حزب جمهوری اسلامی که حزب حاکم هست، هنوز کنگره ای برای خودش تشکیل نداده. در حالی که همه جا حتی در مجلس هم می تواند کنگره اش را تشکیل بدهد و تمام پاسداران هم ازش حفاظت بکنند و هیچ کس هم جرات نکند به آن نگاه چپ بکند. ولی هنوز کنگره اش را تشکیل نداده است. برای تشکیل کنگره ما، هیچ گونه اشکال سیاسی اصلا نیست. فقط عبارت است از مسئله امنیت. اگر دولت کنونی تامین بدهد که ما در یک جایی، کنگره مان را برای پنج شش روز تشکیل بدهیم، ما در عوض یک ماه کنگره مان را با رای کامل برای افراد حزبی تشکیل می دهیم که خودشان بیایند نظرشان را بدهند و رهبری را خودشان انتخاب بکنند.

        پیج فیسبوک راه توده