راه توده                                                                                                                                                          بازگشت

 

 

بیماری نظامی

اقتصاد ایران

درمان می شود؟

حسین راغفر (پژوهشگر اقتصادی)

 

 

 

«دستور جدید رهبر نقطه عطفی برای پایان دادن به تداوم عدم شفافیت و نقطه عطفی در بازسازی و احیای اقتصاد کشور است. اقتصاد ایران علاوه بر چالش‌هایی همچون تحریم که از خارج تحمیل می‌شود، با چالش‌های گسترده‌ای – در داخل- روبه‌ روست. حضور کانون‌های مولد ریسک از جمله نهادهای نظامی یکی از همین چالش‌هاست. البته باید توجه داشت که نهاد‌های دولتی و نظامی با سازمان تامین اجتماعی تفاوت فاحشی دارند و باید آنها را از یکدیگر تفکیک کرد. نکته مهم‌تر این است که مساله اصلی در شرایط کنونی، نقش نهاد‌های نظامی در اقتصاد است؛ مادامی که نهاد‌های نظامی در عرصه اقتصاد کشور حضور دارند، عملا امکان رقابت سالم میان بخش خصوصی و نهاد‌هایی که از قدرت نفوذ بالایی برخوردار هستند، وجود ندارد.

این امر به ضرر بخش خصوصی و تبعیض آشکار در دسترسی به منابع و اعتبارات بانکی، دسترسی به ارز برای فعالیت‌ها و برخورداری یکسان از حقوق قانونی است. بعنوان نمونه اگر بخش خصوصی کوچک‌ ترین تعللی در بازپرداخت وام‌ها داشته باشد، اموال آنها از سوی بانک مصادره می‌شود و در مورد نهاد‌های نظامی و دولتی چنین برخوردی وجود ندارد. حضور نهادهای نظامی در عرصه بانکداری نیز منشأ بسیاری از نا‌ به‌ سامانی‌های اقتصادی کشور است.

اکنون تعداد زیادی از بانک‌ها متعلق به نهاد‌های نظامی هستند و با توجه به سهامی که دارند در این بانکها اعمال نفوذ می‌کنند. همین اعمال نفوذ سبب شده که بانک مرکزی قادر به نظارت بر فعالیت آنها نباشد. این نهاد‌ها (موسسات اعتباری) و بانک‌ها توانایی خلق پول دارند و می‌توانند کلیه سیاست‌های پولی و بانکی کشور که توسط بانک مرکزی تصویب می‌شود را نقض کنند. هیچکس ارزیابی روشنی از مقیاس و اندازه پولی که بدون پشتوانه خلق شده ندارد و این پول اصلی‌ترین محل بروز تورم است.

در این شرایط از یک سو سیاست‌های پولی کشور کارآمد نیست و از سوی دیگر دولت توانایی نظارت بر اقتصاد را ندارد. رئیس‌ جمهوری مرتب بر واگذاری دارایی‌های سازمان تامین اجتماعی تاکید دارد اما باید این را نیز بداند که دارایی‌های این سازمان متعلق به دولت نیست. دارایی‌های تامین اجتماعی متعلق به سپرده‌‌گذاران این سازمان است نه دولت. به اضافه این که فروش اموال آنها در فضای پر فساد کنونی می‌تواند منجر به یک فاجعه شود. این اتفاق باید در فضا و با قیمت‌گذاری مناسب صورت پذیرد و در حال حاضر آن شرایط فراهم نیست. بر اساس تجربه جهانی فروش اموال عمومی در شرایط ناامنی اقتصادی و رکود، به معنای غارت منابع عمومی است. بنابراین باید میان حضور نظامی‌ها و حضور صندوق‌های بازنشستگی تفاوت قائل شد و برای انجام کار تعجیل نکرد. رئیس‌جمهور بازار سهام را جایگزین دارایی‌های صندوق‌های بازنشستگی می‌داند و این در حالی است که بازار سهام در ایران بسیار پر ریسک است و ممکن است دارایی‌های سهامداران را به خطر اندازد.

 

یکی دیگر از پیامدهای حضور نهادهای نظامی در کشور غیر‌شفاف شدن فضای کسب ‌و کار است و این منشأ اصلی فساد است. مادامی که نهاد‌های قدرت از اقتصاد خارج نشوند، چشم‌انداز روشنی برای اقتصاد وجود ندارد. اقتصاد و جامعه هر روز بیشتر تضعیف شده و منابع بیشتری از کشور خارج می‌شود. حضور این نهاد‌های قدرت سبب شده که با فرار سرمایه به شکل گسترده رو‌به‌رو باشیم و بسیاری از فعالین بخش خصوصی سرمایه‌های خود را به فعالیت‌های غیر‌مولد اختصاص دهند. این وضعیت در نتیجه عدم اطمینان ناشی از حضور نهادهای نظامی در اقتصاد، به وجود آمده است. به همین دلیل بحران موجود هر روز عمیق‌تر شده است».

(این مقاله خلاصه شده- نقل از روزنامه شرق)

 

تلگرام راه توده:

 

https://telegram.me/rahetudeh

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

 

 

        پیج فیسبوک راه توده

 

 

 

                       شماره 640  راه توده -  24 اسفند ماه 1396

 

                                اشتراک گذاری:

بازگشت