راه توده                                                                                                                                                          بازگشت

 

 

روابط ایران و ترکیه
آرامش قبل از توفان

"الناز گرجی"



سخنرانی رئیس جمهور ترکیه در جریان جشن و رژه نظامی بمناسبت پیروزی در جنگ قره باغ با واکنش فوری وزارت خارجه جمهوری اسلامی روبرو شد. واکنشی که فعلا با نیم گام عقب نشینی ترکیه و جمهوری آذربایجان و رد و بدل شدن چند پیام دیپلماتیک به ظاهر خاتمه یافت اما ساده لوحی است اگر تصور شود که ماجرا در همینجا خاتمه می یابد. بویژه اگر تنش در خلیج فارس و حمله نظامی به ایران از تهدید و حرف به عمل در آید، آنوقت اتحاد جمهوری آذربایجان و ترکیه و اظهارات اردوغان در جشن پیروزی بر قره باغ معنای عملی خود را نشان خواهد داد. تظاهرات ادامه داری که در شهرهای ایران به حمایت از جمهوری آذربایجان در جنگ قره باغ بر پا شد و بیانیه بی جای 4 امام جمعه و نماینده ولی فقیه در آغاز این جنگ نشان داد که اولا افکار عمومی در مناطق ترک زبان ایران چه سمت و سوئی دارد و ضمنا بی خردی امام جمعه ها و برخی نظامی ها که نمیتوان نفوذ در میان آنها را نادیده گرفت تا چه حد است.
رئیس جمهور ترکیه در جشن پیروزی قره باغ در باکو و درحالیکه علی اف رئیس جمهور آذربایجان در کنار او با لبخند و تکان دادن سر آن را تائید می کرد از جدائی دو سوی رودخانه ارس گفت و یک بند از ترانه ای معروف در میان آذری ها را در باره "ارس" خواند که معنای آن چنین است: "ما از شما جدا نمی‌شدیم ما را به زور از شما جدا کردند" و خود اضافه کرد که ارس بزودی قدرت می‌گیرد.
اغلب رسانه های ترکیه با قطع برنامه های عادی خود به صورت ویژه اتفاقات رژه نظامی باکو و سخنرانی رئیس جمهور ترکیه را پخش کردند.
آنچه که در حال تکامل است، غافلگیر کننده نیست. از همان آغاز جنگ قره باغ پیش بینی این موضع گیری ترکیه میشد. مراجعه کنید به لینک زیر:
زمانی که در تهران کنفرانس ایران و ترکیه بدلیل عدم حضور اردوغان (ظاهرا به بهانه کرونا) در این کنفرانس، بصورت آنلاین و یکنفره (روحانی) برگزار شد. روحانی در سخنرانی خود در آن کنفرانس مناسبات ایران و ترکیه را ستود اما اگر پوسته حرف ها را کنار بزنیم، در کف آب به ظاهرا آرام و راکدی که دو طرف عکس خود را در آن می بیننند (ایران و ترکیه) امواجی آماده آمدن به سطح هستند. خیزهائی که ترکیه در منطقه و در اطراف ایران برمیدارد قطعا خوشآیند جمهوری اسلامی نیست و دو طرف میدانند که باید شمشیرها را فعلا صیقل بدهند اما از نیام در نیآورند.
رئیس جمهور ترکیه می کوشد نفوذ جمهوری ترکیه را نه تنها بین خلق های ترک زبان و جوامع سنی مسلمان گسترش دهد بلکه بسیار گسترده تر کند. حتی نقشه ای هم وجود دارد که ترکیه پیشتر منافع خود را شناسایی کرده است. در بالکان بلغارستان، کرواسی، آلبانی، کوزوو و در آسیای میانه- ترکمنستان، در قفقاز- آذربایجان و گرجستان میدان عملیات استراتژیکی و تکیه گاه نفوذ ترکیه درمی آیند. اردوغان حمایت از گروه های مهاجر را فراموش نمی کند؛ تاتارهای کریمه و «جرکس» های ساکن ترکیه میدانند که از پشتیبانی دولت ترکیه برخوردار هستند. در ارتباط با ارمنستان آنکارا از مدتها پیش رهبری آذربایجان را برای حل مسئله «قره باغ» با زور را توصیه می کرد و حتی تحت فشار قرار داده بود. جنگ اخیر در قره باغ نتیجه این فشارها بود. رهبری ترکیه در برابر ورود نیروهای مسلح خود به خاک سایر کشورها - سوریه، عراق و لیبی کوتاه نمی آید. ترکیه پایگاه های نظامی در قطر و سومالی ایجاد کرده و توافق برای ایجاد پایگاه در «نیجر» بدست آمده است. مسئله پایگاه در «عمان»، در نزدیکی مرزهای امارات نیز در حال بررسی است.
نیروهای مسلح ترکیه در عراق از ابتدای سالی که به پایان آن نزدیک شده ایم 5 عملیات با استفاده از نیروهای ویژه، هواپیما و توپخانه، آن هم نه تنها در مناطق مرزی بلکه در عمق خاک عراق انجام دادند. اردوغان می گوید که در خاک عراق 10 پایگاه نظامی ترکیه مستقر است و شمار آنها تا بیست و چهار پایگاه افزایش خواهد یافت. ترکیه با تکیه بر روابط خوب با طایفه بارزانی، ضمن استفاده از ستون پنجم خود، یعنی ترکمن ها که سومین گروه بزرگ قومی در عراق است، روابط تجاری و اقتصادی متقابلا سودمندی را با اقلیم کردستان برقرار کرده است. ضمنا شاهراه استراتژیکی خطوط لوله نفت به بندر مدیترانه ای «جیهان» ترکیه نیز سروسامان داده شده است. خصوصا از طریق این بندر است که نفت از کردستان عراق صادر می شود. برای سالهای آینده احداث خط لوله گاز از اقلیم کردستان برنامه ریزی شده است.
همه این اخبار و اطلاعات نشان میدهد که حوادث زیادی برای سالهای آینده در انتظار روابط ایران و ترکیه است. بویژه که از تحریکات غرب و در راس آنها امریکا بر سرعت گرفتن این حوادث نباید غافل بود. قدرت نظامی ایران برای خنثی کردن این حوادث اهمیت بسیار دارد، اما به این شرط که این قدرت نظامی پشتوانه سیاسی و مردمی نیز داشته باشد و این همان چشم اسفندیار قدرت نظامی کنونی جمهوری اسلامی است.

تلگرام راه توده:
https://telegram.me/rahetudeh




 



 

 

        پیج فیسبوک راه توده

 

 

 

                        راه توده شماره 768 - 3 دیماه  1399

 

                                اشتراک گذاری:

بازگشت