راه توده                                                                                                                                                          بازگشت

 

 

بحران آب درایران

فرا تر از این بحران

 در خوزستان است!

 

 

تظاهرات و اعتراض های اخیر مردم تشنه خوزستان یک بار دیگر مسئله بحران آب در ایران را در راس توجه رسانه ها و افکار عمومی قرار داد. از نظر اقتصادی پیدایش این بحران البته دلایل متعدد و ریشه در برنامه های اقتصادی - طبقاتی چند دهه اخیر دارد. اینکه گفته شود بحران آب برآمده از ساخت اشتباه سد گتوند یا کشیدن لوله به اصفهان یا یزد است در واقع دادن آدرس اشتباه در باره ریشه اقتصادی این بحران است. بحران آب به خوزستان محدود نمی شود که ساختن این یا آن سد را دلیل آن بدانیم. بحران آب در خوزستان و در سرتاسر ایران در عمق خود، برخاسته از سمتگیری اقتصاد ایران در جهت منافع سرمایه داری تجاری است. حکومت ایران تحت پوشش "الویت صادرات غیرنفتی" عملا تمام اقتصاد ایران را با منافع سرمایه داری تجاری گره زده و بحران آب در خوزستان و بقیه ایران نیز تنها یکی از جلوه های آن است. 

اکنون چند دهه است که نه تنها آب ایران بلکه کوه و دشت و معدن و جنگل و محصولات کشاورزی تحت عنوان صادرات غیرنفتی غارت و به خارج از ایران صادر و منافع آن در جیب سرمایه داران بزرگ تجاری حکومتی و گردانندگان اتاق بازرگانی می رود. نمونه ای از پیامدهای این سیاست قبلا در مورد صادرات پسته یا هندوانه در رسانه های ایران مورد بحث قرار گرفت ولی گوش کسی بدهکار نبود.

نمونه صادرات هندوانه و آب مصرفی آن در این زمینه قابل توجه است. به گفته کارشناسان برای تولید و صادرات یک هندوانه بین 250 تا 400 لیتر آب نیاز است. این در حالیست که بنا به نوشته تجارت نیوز "هنداونه جزو ارزان‌ترین محصولات صادراتی کشاورزی به شمار می‌رود که هر کیلوگرم تنها 0.2 دلار یا بیست سنت ارزش دارد؛ یعنی با در نظر گرفتن مثلا 25000 تومان بهای دلار در سال گذشته به ازای صادرات هر کیلوگرم هندوانه 5000 تومان نصیب صادر کننده شده و البته به شکل ارز در اختیار وی قرار گرفته است. حتی اگر فرض کنیم برای تولید هر کیلوگرم هندوانه 250 لیتر آب کافی باشد، 833 هزار تن هنداونه صادراتی ایران 208 میلیارد و 425 میلیون لیتر آب نیاز داشته تا رشد کند. یعنی برای آنکه صادرکنندگان هندوانه 160 میلیون دلار سود کنند (یا ثروت از کشور خارج کنند) بیش از 208 میلیارد لیتر آب مصرف کرده ایم!

اما این هنوز همه فاجعه نیست. به گفته کارشناسان: "برای تولید 200 تومان محصول کشاورزی مانند هندوانه، 400 هزار تومان آب مصرف می‌کنیم که باید به آن مصرف برق چاه موتورها، هزینه کار کشاورزان، کود و. . . را هم افزود." یعنی اگر هزینه ملی برای تولید یک هندوانه 200 تومانی با سود 20 سنتی را در نظر بگیریم سر به صدها هزار تومان می زند.

مسئله فقط تولید هندوانه نیست. بخش عمده به اصطلاح صادرات غیرنفتی کشاورزی ما از همین کالاها مانند هندوانه و خربزه و گوجه فرنگی و سیب زمینی و پسته و مشابه آنهاست که هزینه ملی تولید آنها بیش از بهای فروش آنهاست. صدور آنها درآمد ملی واقعی را نصیب کشور نمی کند، ولی امکان سودآوری و خروج ثروت از کشور را برای انگشت شمارانی فراهم می کند. در کنار آنها انواع و اقسام صنایع تجاری – صادراتی تحت عنوان فولاد و پتروشیمی و غیره در کشور شکل گرفته که هم مصرف کننده آب هستند و هم منابع و معادن ایران را غارت و به آن را به کشورهای دیگر صادر و آن را به ارز تبدیل می کنند و اغلب به کشور باز نمی گردانند.

به این ترتیب تا الویت منافع سرمایه داری تجاری تحت عنوان صادرات غیرنفتی بر اقتصاد ایران حاکم است بحران آب هم راه حلی ندارد. این غیر از دلایل سیاسی و حکومتی بحران است که حاکمیت یافتن سیاست صادرات غیرنفتی، خود جزیی از آن است. در واقع اینکه یک برنامه اقتصادی ویرانگر طی دهه ها اجرا می شود و اصلاح نمی شود خود برآمده از ناتوانی در اصلاح حکومت و شیوه حکمرانی و اداره امور و دخالت رهبر و بیت رهبری در همه امور کشور است که بحث دیگری است.

 

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

 

 

 

 

 

 

 




 



 

 

        پیج فیسبوک راه توده

 

 

 

                        راه توده شماره 796  - 6 مرداد 1400

                                اشتراک گذاری:

بازگشت