گزینش و ترجمه- آزاده اسفندیاری

در آستانه سال 2022 لازم است گفته «مائو سه دونگ»، رهبر بنیانگذار چین جدید را که زمانی وضعیت واشنگتن، مسکو و پکن را با دوئل دو ببر، مقایسه کرده بود به یاد بیاوریم:«میمونی دانا بر سر کوهی نشسته است و دعوای دو ببر را تماشا می کند». هر چند در شرایط امروز، روابط مثلث ایالات متحده، روسیه و چین به شکل دیگری در حال رقم خوردن است.

جمله جذاب مائو، در باره دو ببر و یک میمون، همچنان توسط سیاستمداران، دیپلمات ها و کارشناسان در گردش است و فقط با‌گذشت زمان به تعدیل نیاز پیدا می کند.

تغییرات اساسی در ارتباط با جمهوری خلق چین اینست که پس از دونالد ترامپ، جو بایدن رئیس جمهور کنونی ایالات متحده نیز پیگیرانه روابط با متحدان خود را از شرق و غرب، برای رویارویی با پکن، به عنوان اصلی‌ ترین تهدید استراتژیک در قرن بیست و یکم، بسیج کرده است.

با توجه به تغییر و تحولات سریع در همه عرصه ها و در عین حال با گمانه زنی های غرب، روسیه یک « قدرت در حال مرگ» نمی‌تواند به اندازه چین برای ایالات متحده و متحدین آن مشکل ایجاد کند و با شبیه سازی گفته مائو، روسیه نقش میمون ( تماشاگر) در نبرد بین ببرها را خواهد داشت و پکن جای گزین مسکو شده است.

اولا، فهم اینکه چه کسی را باید همان میمون سر کوه پنداشت و چه کسی در سال جدید خواهد توانست نقش ببری را که برای دوئل با ایالات متحده آماده می‌شود، اجرا کند.

دوما، با چه دلیلی می‌توانیم باور کنیم که در طرح اصلی، « دعوا دو طرف دارد و سومی تماشاگر» صحنه خواهد بود.

با مروری کوتاه به وقایع اخیر، می‌ توان به نتایج دیگری رسید. روز 17 دسامبر، روسیه بیانیه ای خطاب به ایالات متحده آمریکا و ناتو، مبنی بر انعقاد توافقنامه ای، جهت تضمین های امنیتی به مسکو، صادر کرد و خواهان امضای هر چه سریع‌ تر آن شد. پیمان جدید با فهرست شدن موارد متعدد، می‌تواند مبنای غیر تقابلی روابط بین شرق و غرب قرار بگیرد.

مسکو با ارائه پیشنهاد جدید خود، غرب را به انتخاب استراتژی دیگری سوق داده است. ایالات متحده و هم پیمانانش یا به نفع گفتگو و اجتناب از تحریکات دهه های اخیر و گسترش ناتو به شرق روی می آورند، یا به بازی خطرناک گذشه خود ادامه خواهند داد. در سناریوی نامطلوب دوم، تشدید تنش‌ها بیشتر خواهند شد و مسکو به تهدیدات امنیتی روسیه با همه توانایی‌های دفاعی خود پاسخ غرب را خواهد داد.

با وجود اینکه مسکو و پکن در ارتباط با مسائل کلیدی بین‌المللی نظرات مشابهی دارند، پیشنهاد تضمین امنیت، صرفاً به یک پیشنهاد روسی تبدیل شده است و نه یک پیشنهاد روسی- چینی.

ابتکار امنیتی روسیه، چین را در یک موقعیت حساسی قرار می دهد. از یک طرف چین، به طرح امنیتی مورد نظر روسیه دعوت نشده است، اما از سویی دیگر جمهوری خلق چین نمی‌تواند در ارتباط با چنین طرحی بی‌تفاوت بماند… بدین معنا که، با توجه به اظهارات پکن در قبال مسئولیت جهانی «بشریت در یک سرنوشت مشترک قراردارد» (اخیراً جین پینگ، رئیس جمهور چین تعریف کرده است که ما نمی‌توانیم مانند آن میمون بسیار خردمند بر سر کوه نشسته باشیم).

 بیانیه پیشنهادی تضمین امنیتی روسیه، دو روز بعد از کنفرانس ویدیویی رهبران جمهوری خلق چین و روسیه منتشر شد. مذاکرات پوتین و شی جین پینگ، سرانجام نگرانی طرف چینی را که مسکو بدون توجه به آن‌ها، اقدام به انتشار چنین بیانیه ای جهت رسیدن به نوعی توافقات با واشنگتن کرده است را از بین برد.

بیاد بیاوریم که رهبر چین، در ماه سپتامبر پیشنهاد بایدن، برای برگزاری نشست آمریکا و چین، در ارتباط با تنش زدایی بین دو کشور را بخاطر ادامه فشارهای ایالات متحده بر چین رد کرد.

رهبر حزب کمونیست چین، در ملاقات ویدیویی با پوتین، گفت: جهان وارد دوره ای جدید از تغییرات اساسی شده است. همین‌ طور، طی سال‌های گذشته روابط چین و روسیه، فراز و نشیب های زیادی را از سر گذرانده است و با تحمل آزمون های بسیار، روشن و با سر زندگی، راه تنفس جدیدی به بوجود آمده است. رهبر چین همچنین از اینکه رئیس جمهور روسیه اجازه نداد غرب، بین مسکو و پکن با شیطنت فاصله ایجاد کند سپاسگزاری کرد.

در عین حال، رئیس جمهور روسیه طی گفتگوی ویدیویی با همتای چینی خود حضور خود را در بازی‌های المپیک زمستانی پکن که در ماه فوریه 2022 برگزار می‌شود مورد تأیید قرار داد و علناً با ایده تحریم سیاسی المپیک توسط ایالات متحده و متحدانش مخالفت کرد.

رابطه و موارد مشترک روسیه و چین، به چه معنا است؟ هر دو کشور بدون وارد شدن به یک اتحاد نظامی رسمی، با فشار و تهدیدات غرب، به مرحله جدیدی از همکاری‌های مشترک رسیده اند- تلاش ایالات متحده و غرب برای نزدیک کردن زیر ساخت های ناتو، سر مرزهای غربی روسیه و ایجاد زمینه شرایط ضد چینی در مرزهای شرقی و جنوبی این کشور.

الکسی ماسلوف، مدیر مؤسسه مطالعات آسیا و آفریقا، در دانشگاه دولتی مسکومی گوید: روابط روسیه و چین با توجه به ظریف ترین تفاوت‌ها تعیین می‌شود و این تفاوت‌ها هستند که وضعیت هر دو کشور را منعکس می کنند. ماسلوف ادامه می دهد، نه تنها رویارویی با ایالات متحده، بلکه تنش‌ها با هند، وضعیت غیر قابل حل جزایر در دریای جنوبی چین، در گیری با ژاپن و مهم‌ تر از آن، اوضاع انفجاری تایوان نیز مطرح می باشد. به عقیده این کارشناس، با همه مشکلات پیچیده پیش رو، نه تنها چین، مهم‌ ترین شریک تجاری روسیه است، بلکه مهم‌ تر از آن، روسیه تنها شریک قابل اعتماد جمهوری خلق چین می باشد.

به طور کلی، همان‌ طور که شرایط نشان می دهد، روابط بین ایالات متحده، روسیه و چین با همه درهم تنیدگی ها در حال تحول بنیادی است و در سال جدید در نهایت ایده «دو ببر و یک میمون» مائو، تغییر خواهد کرد و روسیه و چین شانه به شانه یک دیگر، یک واقعیت ژئو پلیتیکی جدیدی را ایجاد خواهند کرد و مجالی برای ببر ماندن آمریکا در دنیایی که با سرعت در حال تغییر است، باقی نمی ماند.

https://russian.rt.com/opinion/944833-strokan-politika-moskva-pekin-vashington

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده