گفتگوی اشپيگل
با رئيس جمهور جديد و سوسياليست شيلي
شيلي
کابينه ای با
10 زن وزير
برگردان فارسي- آبتين سرمدي
مجله اشپيگل در شماره ششم ماه مارس خود مصاحبه مشروحي را که اين نشريه با رئيس جمهور منتخب و جديد شيلي "ميشل باچلت" انجام داده منتشر کرده است. خلاصه برگردان اين مصاحبه را مي خوانيد:
- شيلي در کوتاه ترين مدت رشد اقتصادی قابل توجهي داشته، بطوری که حتي کشورهای اروپائي هم خواب آن را نمي توانند ببينند. به همين جهت از شما که سمبل چرخش از ديکتاتوری به دمکراسي هستيد قدرداني مي شود. همينطور، شما يک سوسياليست هستيد که بوش بايد با آن کنار بيايد. حکومت کردن در چنين شرايطي جالب است؟
- مهم ترين و عاجل ترين مسئله برای من تحقق بخشيدن به خواست های اکثر مردم جامعه است. البته، اين هم درست است که من اولين رئيس جمهور زن امريکای لاتين هستم که با انتخابات آزاد و دمکراتيک بر سر کار آمده است. اين طبيعتا باعث افتخار من است. اما اين افتخار با مسئوليت های سنگيني نيز همراه است، زيرا آنچه مردم شيلي از من انتظار دارند تحقق عدالت اجتماعي و عمق بخشيدن به دمکراسي است.
- شما يک مادر، يک پزشک و يک "اگوستيکرين" هستيد. شما موفق شده ايد در يک کشور مردسالار و پيرو مذهب کاتوليک 10 زن را وارد کابينه خود کنيد. اين اقدام حقيقتا به يک انقلاب شبيه است. آيا شيلي براستي اينقدر تغيير کرده است؟
- يک سوم بار مسئوليت خانواده ها را در شيلي زن ها برعهده دارند. من هم جزو همين خانواده ها هستم و يک زن کاملا معمولي. به راستي هم دراين 30 سال اخير يک چرخش فرهنگي درجامعه صورت پذيرفته است. زن ها در موسسات مختلف، از جمله در سنديکاها و حتي رهبری آن ها شرکت موثر دارند. فقط در هرم قدرت دولتي جای آنها خالي است. راه زنان برای حضور در ارگان های دولتي را رئيس جمهور پيشين "ريچاردلوگز" هموار کرد. او بود که اين جاده را هموار کرد و زنان شيلي را در پست های دولتي مهم، از جمله وزارت خارجه و وزارت دفاع به کار گمارد.
- در يازدهم
سپتامبر سال 1973 شما از روی بام دانشکده پزشکي شاهد بمباران کاخ رياست جمهوری
"آلنده" توسط ژنرال پينوشه بوديد. اکنون
خود شما در اين کاخ هستيد. اين فصلنامه تاريک در تاريخ شما برای شيلي به چه
مفهوم است؟
- اين بخشي از تاريخ کشورماست و ما بايد روی آن کار کنيم و ارزيابي درستي از آن، بر شالوده حقيقت، عدالت، خسارت و ستمي که بر همه قربانيان سياسي رفت- صرفنظر از اينکه به چه گروهي تعلق داشته اند- ارائه دهيم. به همين خاطر حکومت من برای گسترش حقوق بشر و آزادی شهروندی اهميت بسزائي قائل است.
- عليه پينوشه و خانواده اش در زمينه های مختلف، چه سياسي و چه حقوقي مسائلي در جريان است. آيا اين مسئله کشور را به دو اروگاه تقسيم نمي کند؟
- کشور ما چنان جراحات عميقي به خود ديده که هرگز به طور کامل مداوا نخواهد شد. من پزشکم و مي خواهم مسئله را از ديد يک پزشک برايتان تشريح کنم. زخم هائي که خوب ضد عفوني شده اند قابل مداوا هستند، در غير اينصورت مي توانند سرباز کنند و دوباره چرکين شوند. آنچه برای من مهم است عريان کردن حقيقت است. هستند کساني که مايلند همه چيز را پنهان کنند، اما آنها در اقليت هستند. در يک کشور دارای قانون، دولت بايد شرايطي بوجود آورد که دادگستری و ارگان های قضائي بتوانند بدون مانع به کار خود ادامه بدهند. جامعه شيلي از ظرفيت های زيادی برخوردار است. اين را انتخابات اخير نشان داد و به همين خاطر شهروندان خواستار آنند که هيچکس بدون مجازات از فراز قانون عبور نکند.
- پدر شما که يک ژنرال وفادار به آلنده بود دستگير، شکنجه و تحت تاثير پيامدهای همين اعمال کشته شد. شما بعنوان يک سياستمدار از آشتي با دشمن گذشته سر باز زده ايد، اما در عوض از ديدار مجدد با او ياد مي کنيد. چرا؟
- آشتي به معنای بخشش گناهکار است، اما هر کس قادر به بخشش نيست. اين بستگي به نوع و ميزان پيشآمدها و وقايعي دارد که هر فرد مجرد تجربه کرده است و فقط خود او مي تواند براساس توانائي خود با آن کنار بيآيد. در اين مورد نمي توان برای همه يک نسخه تجويز کرد. اما حکومت مي تواند شرايطي را بوجود آورد که دو اردوگاه متخاصم همديگر را در يک پروژه مشترک ملاقات کنند.
- شما و مادرتان بعد از دستگيری و شکنجه در زندان مجبور به ترک وطن شديد و به آلمان دمکراتيک پناه برديد. مارگرت هونيکر، همسر رئيس جمهور وقت اين کشور در سانتياگو زندگي مي کند. آيا تا به حال او را به محل کار خود دعوت کرده ايد؟
- من فقط يکبار در مراسم خاکسپاری دبير اول حزب کمونيست شيلي با او ديدار داشتم. به او گفتم که من و خانواده ام خاطرات خوبي از کشور شما که ميزبان ما بود داريم. ما را بسيار خوب پذيرفتيد.
- کشورهای کمونيستي فروپاشيده اند و آلمان دمکراتيک هم ديگر وجود ندارد. شما بعنوان يک سوسياليست چگونه با اين مسئله کنار مي آئيد؟
- شهروندان هر کشور بايد خود تصميم بگيرند که چه نظام و سيستم اجتماعي را مي خواهند و به آن رای مي دهند. جهان هم بعد از پايان جنگ سرد تغييرات زيادی کرده است. اما مهم اينست که انسان ها خواهان عدالت اجتماعي هستند. آنها مي خواهند فقر را ريشه کن کنند و مي خواهند شانس يکساني با بقيه همنوعان خود داشته باشند.
- شما سه سال در وزارت دفاع وزير بوده ايد. آيا تصور مي کنيد ارتش بتواند قوائد دمکراسي را رعايت کند؟
- بله. امروز تقريبا همه موسسات به طريق دمکراتيک عمل مي کنند. نيروهای مسلح هم از اين قاعده جدا نيستند. حتي فرماندهان نظامي هم متوجه شده اند که بايد پيرو وزارت دفاع که مستقيما زير نظر رئيس جمهور است باشند. در مورد ما بايد بگويم که زن ها بزودی هر دو پست وزارت دفاع و رياست جمهوری را اشغال خواهند کرد.
- رئیس جمهورونزوئلا" چاوز" درمقابل محور شر، محور خیر را مطرح کرده است که شامل ونزوئلا، کوبا و بولیوی است. آیا شما مایل هستید عضو چنین اتحادی باشید؟
- من مایل نیستم که جنگ سرد دوباره از سر گرفته شود و به تقسیم بندی جهان بر اساس خیر و شر هم معتقد نیستم. نباید هم درباره یک دولت از همان ابتدا قضاوت منفی داشت. من برای دور کردن تهدید و خطر جدی از امریکا لاتین مایل به همکاری با همه هستم. فقر گسترده و خصوصا وضعیت غم انگیز سرخپوستان، زنان و کودکان و دراختیار دادن آموزش برای همه از مسائل اساسی ماست.
- در سراسر امریکای لاتین انتخابات است و همه جا باحتمال زیاد چپ ها اکثریت آراء را بدست می آورند.
- اکثریت مردم از وضعیت اقتصادی که محصول مدل اقتصادی وارداتی است ناراضی هستند.
- کارپایه مشترک چپ امریکای لاتین چیست؟
- ما اهداف مشترکی داریم و آن هم بهبود شرایط زندگی مردم و برقراری عدالت اجتماعی است. البته با استراتژی های مختلف. برای امریکا لاتین هیچ نسخه واحدی وجود ندارد. حتی در آشپزی هم نسخه واحدی وجود ندارد. مسائل زیادی وجود دارد که یک کشور به تنهائی نمی تواند آنها را حل کند. از جمله تامین انرژی و مسائل مربوط به محیط زیست. دراین مورد اتحادیه اروپا می تواند برای ما از خیلی لحاظ سرمشق خوبی باشد.
