روز جهانی زن
دستآوردهای بزرگ
جنبش زنان ایران
هشت مارس- روز جهانی زن-، امسال در ایران،
چهره بکلی متفاوت با تمام سالهای و بلکه دهه های گذشته دارد.
ما میدانیم و این آگاهی خود را نباید پنهان کنیم که روز زن در کشور ما،
عموما در بخش هائی از زنان ایران شناخته شده است. تنها در سالهای اخیر، با
کوشش فعالان جنبش زن این آگاهی و حساسیت حداقل در میان قشرهای متوسط زنان
جامعه ما گسترش یافت و این یک پیروزی بزرگ بود.
این موفقیت بدست نیآمد جز با تاکید و تکیه بر روی ابتدائی ترین و عام ترین
حقوق زنان میهن ما. مانند دیه، حق طلاق، حق نگهداری از کودک، حق ارث برابر
و مواردی از این دست. در واقع جنبش زنان، در سالهای اخیر توانست با طرح این
خواست ها در میان اقشار وسیع تری از زنان جامعه ما برای خود جا باز کند. در
این پیروزی همه تشکل ها و فعالان زنان سهیم بوده اند. البته، از یاد نبریم
که حکومت نیز با قوانین و اظهار نظرها و محدودیت هائی که ایجاد کرد، در
بیداری توده های زنان ما نقش مهم و مثبتی ایفاء کرد. آنچنان مثبت که خود
عملا فاصله و خط کشی های مذهبی و غیر مذهبی را در این جنبش برابرخواهی از
میان برد.
نکته بسیار مهم دیگری که باید در نگاهی دوباره به جنبش زنان ایران در نظر
داشت، ورود وسیع زنان به بازار کار است. به همان اندازه که تحصیلات
دانشگاهی زنان در این بیدار نقش داشت، ورود زنان به بازار کار نیز نقش
آفرین بود.
همه این تغییرات، در حوادث پس از انتخابات 22 خرداد، در خیابان ها به نمایش
درآمد. حتی در شهرهائی مذهبی مانند قم و اصفهان و مشهد. این بیداری که در
کنار بیداری ملی مردم ایران قابل تفسیر است، نشان داد که همه مشکلات زنان
ایران چادر و حجاب نیست و آنجا که زنان و مردان ما برای حق خود به خیابان
ها می آیند، این نوع مرزها، که حکومت به بهانه رعایت سنت های مذهبی بدان
دامن می زند، فرو می ریزد. حجاب در چنین میدانی بی معنا می شود.
ما در حوادث 8- 9 ماه گذشته در ایران شاهد هم جوشی زنان با حجاب و بی حجاب
در مقاومت در برابر تقلب در انتخابات بودیم و این خود یکی از دستآوردهای
بزرگ جامعه ماست. شما نه تنها به صف تظاهرات و راهپیمائی مشترک زنان و
مردان در روزهای 23 و 24 و 25 خرداد، بلکه در تظاهرات به خشونت کشیده شده
روزها و هفته های بعد از آن هم اگر با دقت نگاه کنید شاهد همین هم جوشی
هستید. یعنی زنان و مردان در یک صف در مقابل حکومتی که دست به کودتا علیه
رای مردم زده است. حتی شمار کشته شدگان زن در این تظاهرات نیز صحت این نظر
را تائید می کند. ترانه موسوی محجبه، ندا آقا سلطان نیمه محجبه در کنار هم
کشته شدند. اینها درس های بزرگی است که به روز زن در ایران معنای تازه ای
بخشیده است. شاید یکی از گویاترین عکس های تظاهرات خیابانی در ماه های
گذشته که این نظر را تائید می کند، عکس معرفی است که یک مرد مسن بر زمین
افتاده و نیروهای نظامی و شبه نظامی کتکش می زنند و زن محجبه ای چادر به
کمر بسته و به همراه زنان نیمه محجبه دیگر به این نیروها حمله می کند تا
مرد را نجات دهد. ما از این صحنه در 9 ماه گذشته بسیار دیده ایم و باید از
آن درس بگیریم. این عکس و این صحنه فقط یک نمونه است.
این پیروزی بسیار بزرگ که زنان مذهبی و نیمه مذهبی و حتی غیر مذهبی ایران
یکبار دیگر، پس از 30 سال، با درد و خواستی مشترک در کنار هم قرار گرفتند،
آینده جنبش زنان و پیروزی های بزرگ آن را رقم می زند.
گزارش های منتشر شده در سایت های فارسی داخل کشور، در باره موضع گیری ها و
حضور در صحنه خانواده شهدای معروف جنگ عراق در این 9 ماه را بخوانید و
دنبال کنید و در سینه های خود آرشیو کنید. زیر بنای محکم تر جنبش زنان از
این پیوند بنا شده است.
ضمن شادی بسیار از حضور و نقش وکلای بنام زن در دفاع از روزنامه
نگاران و سیاسیون بازداشتی و زندانی سالهای اخیر، شادی از سپرده شدن پرچم
دفاع از حقوق بشر ایران بدست خانم عبادی، ستایش از پایداری امثال خانم ها
شادی صدر، ستوده و دیگرانی که برشماری نامشان به درازا می کشد، باید به این
جنبه ورود به صحنه زنان مذهبی توجه کنیم. بویژه زنان و دختران مذهبی و زنان
و دختران شهدای بزرگ و معروف جنگ مانند خانم ها همت،- همسر سردار همت که یک
بزرگراه در تهران بنام اوست-، یا همسران برادران "باکری" که بنام آنها نیز
میدان و بزرگراه نامگذاری کرده اند. امروز آنها نیز در جنبش گسترده زنان که
بخشی از جنبش گسترده بیداری و مقاومت ملی مردم ایران است حضور دارند.
تمام هنر جنبش زنان ما باید این باشد که ریشه های پیوند زنان را با هم و
این ریشه بهم بافته را با ریشه جنبش عمومی که مردان نیز در آن حضور دارند
گره بزند. ما پس از سالها که عمدتا روی حجاب بعنوان یکی از مشکلات زنان
متمرکز شده بودیم، امروز با پیوندهای قوی تر و گسترده تری به هم وصل شده
ایم. ریشه هائی که امثال همسران سرداران و فرماندهان جنگ و یا مادر "روح
الامینی" را با مادر "سهراب اعرابی" در یک صف قرار داده است. زنان همانگونه
با تهاجم و گلوله روبرو شدند که مردان شدند. زنان ایران در یک صحنه بزرگ
مبارزاتی در برابر حکومتی که زن را موجود درجه دوم می شناسد در کنار هم قرار
گرفته اند و این آغاز جهش بزرگ در راه حقوق پایمال شده زنان ایران، در کنار
حقوق پایمال شده مردان ایران است.
می توان صفحاتی را در وصف هشت مارس سیاه کرد، تاریخچه ای از آن نوشت، به
گذشته این روز در تاریخ معاصر ایران بازگشت و از بنیانگذاران و مدافعان
اولیه حقوق زنان نام برد، همان کاری که بسیار از نشریات و سایت های ایرانی
می کنند. اما، از ما اگر سئوال شود می گوئیم: تاریخ و گذشته را، باید در
امروز دید. آینه را باید در برابر امروز گرفت و دیگران را فراخواند که چهره
واقعی جنبش برابری خواهی زنان و هشت مارس را در آن بنگرند.
راه توده 259 08.03.2010