بازگشت

 

تاریخ به روایت مطبوعات

تجربه شکست کودتای شهریور 1331

در خدمت کودتای 28 مرداد 1332

  

شهریور و مهر 1331، ماه های خیزهای بلند کودتا علیه دولت مصدق بود. به حوادث این دوران کمتر پرداخته شده است. بسیار از عوامل توطئه ها و خیزهای کودتائی این دو ماه، بدلیل خوش بینی دکتر مصدق و غفلت از کوبیدن سر مار بر سنگ، توانستند خود را از تعقیب قضائی و زندان رها ساخته و نقش آفرین کودتای 28 مرداد شوند. کار دولت مصدق باید در همان شهریور 1331 تمام می شد. این نقشه دربار و دولتین امریکا و انگلیس بود، اما خنثی شدن این خیزها و ناکام ماندن آن ها به کودتاچی ها نشان داد که تا حزب توده ایران را محاصره نکنند، سرنگونی دولت مصدق ممکن نیست. به این دلیل است که مطبوعات 1331 تا 28 مرداد 1332 مملو از اخبار جعلی و جنگ روانی علیه حزب توده ایران است. نه تنها جنگ روانی، بلکه تعقیب و دستگیری و زندانی کردن توده ای ها به بهانه های مختلف. اولین خیز کودتائی شهریور 1331 را سرهنگ آریانا و سرلشکر حجازی برداشتند. سرتیپ زاهدی در این دوران نقش اول را نداشت اما با کودتاچی ها همکاری می کرد. این کودتا از سوی حزب توده ایران افشاء شد و در نیمه راه متوقف. در این دو سند که مربوط به کودتای شهریور1331 است، می بینید که مطبوعات به سراغ زاهدی رفته اند و او منکر کودتا می شود. در حالی که یک سال بعد خود مامور اجرای کودتائی شد که آریانا و حجازی در اجرای آن ناکام مانده بودند. "رشیدی" جاسوس مستقیم انگلیس که در تمام اسناد و خاطرات کودتای 28 مرداد بعنوان یکی از مهم ترین عوامل داخلی کودتای 28 مرداد از او نام برده شده، در کودتای شهریور 1331 نیز نقش داشت و حتی تحت تعقیب قضائی نیز قرار گرفت اما قوه قضائیه دولت مصدق مماشات با زاهدی و رشیدی را جدی نگرفت. همانگونه که تعقیب و محاکمه قاطع آریانا و سرلشکر حجازی را جدی نگرفت. همه آن ها، در کنار هم، کودتای 28 مرداد را رهبری کردند و پاداش خود را از شاه گرفتند. حجازی و آریانا ارتشبد شدند و به نوبت روسای ستاد ارتش شاهنشاهی.

 

 

 

 

                                                                                                                               بازگشت