نگاه راه توده
به گفتارهای
تلویزیونی
دکتر محیط

برخی خوانندگان راه توده از ما خواسته اند تا برنامه‌های تلویزیونی دکتر مرتضی محیط را برای استفاده خوانندگان معرفی کنیم. در پاسخ این دسته از خوانندگان یادآوری می کنیم که ما نیز این برنامه‌ها را دیده ایم و معتقدیم اخبار و ارزیابی‌های جدی در آن وجود دارد. ولی از معرفی آن  معذوریم زیرا آنچه در سخنان آقای دکتر محیط بیش از خبرها و ارزیابی‌ها به چشم می خورد آن است که ایشان متاسفانه نام برخی افراد و شخصیت‌های سیاسی را که - بعضا ما نیز ممکن است با نظرات یا روش‌های آنان موافق نباشیم- ذکر کرده و سپس به شیوه‌ای حیرت انگیز و زننده اتهام‌هایی نظیر "وطن فروش"، "خائن"، "مزدور"، "عامل اجنبی"، "چلبی‌های ایرانی" را به آنان نسبت می دهد. این شیوه بنظرما زیان بخش و غیرقابل دفاع است و به اهدافی که آقای محیط دربرابر خود قرار داده خدمت نمی کند.

وظیفه امثال آقای محیط و امکان تلویزیونی که در اختیار ایشان قرار گرفته بنظر ما این است که اخبار و اطلاعاتی را که دیگران می کوشند از مردم پنهان کنند در اختیار آنان قرار دهد و شرایطی را فراهم کند که مردم خود به یک داوری درباره این حوادث و سیاست‌ها برسند و درباره روش‌های این یا آن شخصیت و فرد قضاوت مستقل خود را پیدا کنند.

این اخبار و ارزیابی‌ها ضمنا نباید چنان دستچین شود که مردم به این نتیجه برسند که فلان شخصیت سیاسی که مخالف ماست وطن فروش و عامل اجنبی است. این یعنی جلوگیری از اندیشه و بستن راه گفتگو. اگر واقعا معتقد باشیم که مخالف ما عامل بیگانه است دیگر نه ضرورتی دارد که به سخنان او گوش دهیم و درباره آن بیاندیشیم و نه جایی می ماند که بخواهیم با او گفتگو و به نظرات خود قانعش کنیم. نتیجه این می شود که اندیشه خود ما هم ناپخته و صیقل نخورده باقی می ماند و دربرابر باد نخستین پرسش‌ها و تردیدها از پای در می آید.

برعکس، باید انگیزه‌ها و دلایلی که می تواند موجب شود که یک شخصیت یا جریان سیاسی نظراتی مخالف نظر ما را داشته باشد موشکافی کرد و در اختیار مردم و مخاطبان قرار داد تا آنها بتوانند درباره آن بیاندیشند و پاسخ‌ها و دلایل مناسب در درستی نظر خود را بیابند و مسلح به سلاح بحث و اقناع شوند و راه پیشرفت فردی و گفتگوی جمعی باز شود.

این ادبیات و این شیوه افترا و تهمت و القاب خائن و وطن فروش را رژیم شاه پس از غیرقانونی کردن حزب توده ايران در فرهنگ سیاسی ایران وارد کرد و آن را تا برخی مخالفان خود نیز نفوذ داد، آنچنان که پس از انقلاب 57 نیز جمهوری اسلامی در همان راه وارد شد.

جامعه ما اکنون از یکسو، به مرحله‌ای از بلوغ سیاسی رسیده است که می تواند این دوران را پشت سر گذارد و از سوی دیگر، در محاصره چنان خطرها و دشواری‌ها قرار گرفته است که برون رفت از آن جز با تفاهم و همبستگی و در نهایت تشکیل یک دولت وحدت ملی ناممکن است. از این نظر گفتارهای آقای دکتر محیط درست عکس آن مسیری را می رود که ایشان صادقانه می خواهد ایران را از دچار شدن به آن نجات دهد.