رئیس سازمان امور مالیاتی، اتاق بازرگانی را اتاق فراریان مالیاتی نامیده که بابت 21 میلیارد دلار واردات کارت‌های بازرگانی یک بار مصرف حتی یک ریال مالیات نپرداخته است. این سازمان همچنین با بررسی 2500 حساب واحدهای صنفی اعلام کرد که اصناف درآمد خود را بدرستی اعلام نکرده‌اند. اقدام سازمان امور مالیاتی با واکنش تند رئیس اتاق اصناف روبرو شد که اعلام کرد "دولت به چه حقی به حساب‌های افراد سرک‌ می‌کشد".

بحث در اینجا بر سر این نیست که اصناف چه وضع و چه درآمدی دارند و چه مقدار باید مالیات بدهند یا‌ می‌دهند و‌ نمی‌دهند. خواه نا خواه میان اصناف تفاوت‌های زیادی وجود دارد و رئیس اتاق اصناف هم نماینده بزرگترین اصناف و ثروتمندترین آنهاست و اگرنه اصنافی که درآمدی ندارند نگرانی هم ندارند که دولت به حساب انها سرکشی کند یا نکند.

ولی بحث اصلی در اینجاست که اگر قرار است کشور ایران بدون نفت اداره شود به جز مالیات دولت چه درآمد دیگری در اختیار دارد؟ چرا کارمندان و کارگران همان روز نخست و روی حقوق و دستمزدشان مالیات بدهند ولی اصناف و سرمایه داران و اتاق بازرگانی حتی بابت 21 میلیارد دلار فقط واردات کارت بازرگانی یک بار مصرف (از واردات قاچاق و مشابه ان صرفنظر‌ می‌کنیم) مالیات نپردازند؟

همانهایی که کشورهای سرمایه‌داری اروپایی را مدام به عنوان الگو معرفی‌ می‌کنند موقعی که بحث مالیات پیش‌ می‌اید این الگو را فراموش‌ می‌کنند. ظاهرا آقایان‌ نمی‌دانند که اداره مالیات در کشورهای سرمایه‌داری قدرتمندترین اداره دولتی است. نه تنها حق سرک کشیدن و بررسی همه حساب‌ها را دارد، بلکه بانک‌های موظفند خود به طور مداوم بابت آن به اداره مالیات گزارش بدهند و تغییرات غیرعادی در حسابهای افراد را خود بررسی کنند و از دارنده حساب بابت آن گزارش بخواهند. بانک‌ها چنان از اداره مالیات حساب‌ می‌برند که برای آنکه گیر این اداره نیفتند خود در بسیاری موارد حساب‌های افراد را مسدود‌ می‌کنند یا آن را‌ می‌بندند.

این فقط شامل سرمایه‌داران‌ نمی‌شود. حتی یک کارمند و کارگر ساده نیز که مثلا در ماه 2000 یورو دستمزد‌ می‌گیرد اگر دو یا سه ماه مبلغ 200 یا 300 یورو اضافه بر حقوقش به حساب خود بریزد بانک یا اداره مالیات او را احضار‌ می‌کند که بابت این 200 یورو توضیح دهد. آیا او کار دومی انجام‌ می‌دهد که بابت آن درآمد اضافی دارد؟ آیا این کار سیاه است یا سفید؟ قانونی است یا غیرقانونی؟ کارفرمای او کیست؟ آیا استخدام او را به تامین اجتماعی اطلاع داده و حق و حقوق تامین اجتماعی را‌ می‌پردازد یا نه؟ مالیات آن را‌ می‌دهد یا‌ نمی‌دهد؟ و دهها پرسش دیگر. حالا آقای رئیس اتاق اصناف ما‌ می‌پرسد که اداره مالیات به چه حقی در حساب‌های مردم سرک‌ می‌کشد!

اداره مالیات نه تنها حق دارد به همه حساب‌های مردم سرکشی کند، بلکه‌ می‌تواند آنها را مسدود و حتی موجودی آن را به نفع دولت ضبط کند. تنها اداره ایست که بدون داشتن حکم از دادگستری‌ می‌تواند اموال مردم و حتی وسایل شخصی آنها را توقیف و حراج کند. تاخیر در ارائه اظهارنامه یا پرداخت مالیات را مشمول جریمه کند و آن را مستقیما از حساب افراد برداشت یا با حراج اموال آنها تامین کند.

اینها تنها گوشه‌هایی از وضعیت اداره مالیات در کشورهای سرمایه‌داری اروپایی است و طبیعی هم هست. دولت منبع درآمد دیگری برای هزینه‌های خود و ایجاد توازن اجتماعی و جلوگیری از گسترش فقر و نابرابری‌های بیشتر به منظور حفظ نظم موجود در اختیار ندارد. این صلح اجتماعی و تعادل نسبی که در این جوامع بوجود آمده و وضعیت آنها را نسبتا پایدار کرده است بنحوی که سرمایه‌ها از کشورهایی مانند ایران فرار‌ می‌کنند و به این کشورها‌ می‌روند ناشی از همین پرداخت مالیات‌هایی است که به شکل تصاعدی افزایش‌ می‌یابد و تا 50 درصد درآمد افراد و حتی بیش از آن را شامل‌ می‌شود.

بدیهی است که در این کشورها نیز به ویژه در دو سه دهه اخیر پس از فروپاشی اتحاد شوروی سرمایه‌داران بزرگ مانند همه جای جهان و ایران‌ می‌کوشند از زیر پرداخت مالیات فرار کنند و دین خود را نسبت به جامعه‌ای که از آن بهره‌ می‌برند ادا نکنند و بار مالیاتی را به دوش کارگران و کارمندان و طبقات متوسط بیاندازند. ولی این کار از طریق سازوکارهای خاص و روابط و رانت صورت‌ می‌گیرد و هیچکس حق اداره مالیات در بررسی درآمد و حساب‌های افراد را زیر سوال‌ نمی‌برد. در ایران هر دو روش همزمان انجام‌ می‌شود. سرمایه‌داران هم خود با زدوبند و رابطه‌ می‌کوشند از پرداخت مالیات خودداری کنند و هم اصولا وظیفه‌ای برای خود بنام پرداخت مالیات و حقی برای دولت در جهت اخذ مالیات قائل نیستند. دولت نفتی فعلا برای آنها این فایده را دارد که از کشوری بنام ایران سود به جیب زنند بدون آنکه برای حفظ و آبادانی آن مالیاتی بپردازند.

 تلگرام راه توده :

        پیج فیسبوک راه توده