راه توده                                                                                                                                                          بازگشت

 

 

دست های آلوده

در بحران ارز

شاکر کیمرام

 

 

همه‌ این روزها مبتلا به طعنه و نفرین آنهایی هستیم که به توصیه و تشویق ما، به حسن روحانی رای دادند. هر روز هم بهانه ای دارند، این روزها، قیمت دلار! فراموش می‌کنند که زمان احمدی نژاد، قیمت دلار تا حدود 400% افزايش يافت و افزایش قیمت دلار تا همين چند روز قبل، نسبت به سال 1392، حدود ۴۰٪ بوده. در سال آخر دولت احمدی نژاد رشد اقتصادی كشور منهای 6%  و نرخ تورم حدود ۵۰٪ بوده. در پايان سال ۹۶، رشد اقتصادی 4% و نرخ تورم حدود ۱۰٪ شده . اگرچه اين اعداد و ارقام  توضيح "غائله ی ارزی" اخير را پيچيده تر مي كند، اما مي توان با اطمينان به مردم گفت كه اگر وضع اقتصادی  بقدر مطلوب «بهتر» نشده، به جای طعنه و نفرين به ما و ابراز ندامت از رای به روحانی، همدستی ارتجاع داخلی با مطامع امپریالیستی را در نظر داشته باشند.

جالب توجه اينكه بیشتر کسانی که این روزها با شلاق قیمت دلار بر صورت روحانی می کوبند، همانهائی هستند که امسال هم با دلار ۵۰۰۰ تومانی رکورد سفرهای خارجی را به اقصی نقاط جهان شکستند. همانها، که استاندار وان، برای اسكان آنها، در خانه ها از مردم كمك خواست. در چابهار خودمان قيمت يك اتاق دو تخته درهتل از فرط "تقاضا"ی همانها، به شبی ٩٠٠ هزار تومان رسيد، مصرف بنزين  به 150ميليون و 500 هزار لیتر رسيد. (٢١٪ رشد)،بيش از ده ميليون نفرشان به سفر مشهد رفتند، سر صف توالت در بوشهر يا فارس دعوا و چاقوكشي كردند، از چندروز مانده به عيد تا چند روز بعد از سيزده، در تعطیلات بودند، در فرودگاه ها و ترمينال ها و راه آهن ها جای سوزن انداختن نگذاشتند و بعد از عید صف های صرافی های فردوسی را به تصرف درآوردند. قبلا مشكل اصلی و نقل تمام محافل فيلتر احتمالیتلگرام در اواخر فروردين بود! "غائله ی ارزی" در اين ميان به دادِ تهديد كنندگان انسداد تلگرام هم رسيد.

واقعيت های عينی حاكی از آنست كه  ارزش پول ملی فقط در برابری ارزی تعیین نمی شود. آیا با افزایش قیمت دلار در سه ماه پایانی ۹۶، قدرت خرید ریال برای خرید سبد کالا- خدمات مردم به همان نسبت کاسته شد؟ یعنی نان، بنزین، روغن، پنیر، صابون، کفش و لباس، دارو و‌درمان، هزینه حمل و‌نقل و...در آن سه ماه ، ۴۰٪ گرانتر شدند؟ البته که نشدند. کاملا آشکار است که «بدتر شدن» وضع اقتصادی مردم، قطعا متوقف شده و برآیند تصمیمات دولت پسا احمدی نژاد در مجموع قابل دفاع است! در عین حال، وابستگی سبد کالای توده مردم به نوسانات دلار « تقریبا» متوقف شده. در حالی که نرخ افزایش دلار بالای ۵۰٪ بوده، نرخ تورم حدود ۱۰٪ مانده است! اين پارادوكس فقط در حوزه ی "سياست" قابل فهم است. آنجا كه فرايند بهبود در وضعيت اقتصادي كشور، با بد عهدی طرف های "برجام" بويژه آمريكا مواجه شده و گردش مالی وجوه ايران در بانك هاي مهم ترين طرف تجاري ايران، يعني كشور چين هم دچار اختلال جدي است. تهديد لاينقطع آمريكا به خروج از برجام در هفته های آتی، از ديگر عوامل غير اقتصادي موثر بر ارزش پول ملي در هفته هاي اخير بوده است .

اين "غائله ی ارزی" تا به سبد مصرف توده های مردم اثر نکرده، نباید نگران کننده باشد و حتی شاید با منطق مهندس ترکان (دررابطه با تشويق توليد و صادرات) قابل دفاع هم باشد، اما نگرانی، جای دیگری است. منابعی که باید در صنعت و تجارت سرمایه گذاری شود، یا در صندوق خانه ها حبس می شود، یا از سیستم مالی کشور به خارج قاچاق می شود و ...

این "بلوای ارزی" را، سه دسته، در اقتصاد ایران صحنه گردانی مي كنند:

اول - غارت کنندگان منابع مالی ایران در آن هشت سال دولت احمدی نژاد که حسابی نقدینگی جمع کرده اند و با استفاده از رانت های اطلاعاتی،  بو و خبر« آزاد سازی» نرخ ارز را شنیدند و دست به کار شدند! اقشار طبقه ی متوسط هم برای حفظ ارزش "دم گاوی" كه در دست دارند، عملا "همدست آنها" شده اند.

دوم - مسئولان اقتصادی- مالی دولت که چهار نعل بسوی « آزاد سازی» نرخ ارز می روند، بی آنکه وضعیت و شرایط خطیر اقتصادي - سیاسی ایران را در نظر بگیرند. در این مورد، پيداست كه آقای روحانی زیادی به آنها میدان داده و اعتماد كرده است. ‌در«استقلال بانک مرکزی» هم دچار سوء تفاهم اند! تصميم دولت به توزيع دلارِ ٣٥٤٤ توماني در صرافي هاي كشور در بهمن ماه به همینجا می رسید که می بینیم! ظاهرا بی توجه به اينكه همين صرافی ها، يكي از اركان نابساماني هاي بازار ارزهستند. تقريبا تمام صرافی ها در مرغوب ترين و گرانقيمت ترين دكان های شهر ها فعاليت مي كنند. بدون سودهای كلان، امكان نگهداشتن چنان دكان هايي محال است. سود كلان هم از همان راه هايي حاصل مي شود كه اسمش «صرافی» است! 30 میلیارد دلار از دلارهای نفتی را در دو‌ ماه آخر سال از طريق همين "كسبه محترم" توی جیب «ارز خران حرفه ای» ریخته اند، درست در حالي كه خودشان اقرار دارند  ارز صادرات غیر نفتی به نظام مالی کشور بر نمی گردد یا دچار اختلال برگشت است. در اين ميان، در يك بازگشت به عقب و برای "دفع شر"، سياست پولی ارتقاء نرخ سود 15% به 20% را در بانك هایكشور اجرا كردند. همزمان دسته های ضربتی پليس را برای مقابله با "تاراجگران ارز" به خيابان فردوسي گسيل كردند و...اراده گرايی در اقتصاد، با ماجراجويی هم پيوند خورد.

سوم - جریان های ارتجاعی و همدست، در دولت های ایران و آمریکا برای به زانو درآوردن دولت ایران! در اين طرف مدام در بوق مي دمند كه "اين بود نتايج برجام ؟"، آن طرف هم مستمرا در تهديد و ارعاب كه "برجام را به هم مي زنيم ." در چنين وضعيتی، طرف سوم، خودبخود حتی عليه خود، با آنها همدست می شود: مردم!   

 

«نا بسامانی های ارزی»، با تمام آثار منفي در اقتصاد ايران،  نقش"تعیین کننده" در سرنوشت سیاسی کشور ندارد و تعبیر آن به «نقطه ی عطف » درست نیست. از اين غائله ها در اين چهل سال كم نداشته ايم . (پنج هزار دلارهای آقای هاشمی رفسنجانیرا در فراي جنگ فراموش نكرده ايم!) فهم اين نكته كه با "جيب خالی "نبايد" پزعالي" داشت، خيلي دشوار نيست. در محدوديت "منابع"، هيچ راهكاری به اندازه "مديريت و نظارت" فايده مند نيست. آزاد سازی نرخ ارز در کشوری که در وضعیت تحریم و محاصره و تهدید به جنگ از سوی امپریالیست ها است و از منابع محدود ارزی اش باید مثل چشم مراقبت کند، بی تردید تصمیم درستی نیست. ظاهرا بدون توهم «تئوری توطئه» باید بپذیریم که مردان اقتصادی دولت روحانی، فرمان را آنطرفی چرخانده اند و دست نامرئی بازار هم به موقع از آستین « برادران ِ همژن» درآمده!

در اين ميان، بايد به ياد مردم آورد كه دولت مجری قانون برنامه بودجه ۹۷ است. در اين قانون، نیاز ارزی دولت برای اداره کشور، مقدار آن، میزان و منبع آن و ... تعیین شده است. میزان واردات و صادرات کالا، توازن آن، میزان ارز حاصل از فروش نفت و قیمت برآوردی هربشکه نفت، میزان صادرات غیر نفتی و ارز حاصل از آن و...تماما پیش بینی شده و این « بلوای ارزی» تاثیر قابل توجهی بر نیازهای ارزی دولت برای تامین مایحتاج توده مردم نخواهد داشت. حتی با خروج آمريكا از برجام و تكرار اختلال در فروش نفت و تنزل درآمد ارزی ايران، اعاده ی وضعيت "پيشا برجام" چندان محتمل نيست. "صندوق توسعه ملی" (ذخيره ارزی) هم برای مواقع بحراني مردم است، نه خواص! از رايي كه به آقای روحانی داده ايد پشيمان نباشید. وقتی "آقايان" به گستاخي و صراحت از"دولت نظامی" حرف می زنند، مردم هم بايد به صراحت از دولت "خودشان" دفاع كنند! به همين سادگی! 

«..من به آینده بسیار امیدوارم، باید به مردم صبر و امید را منتقل کرد، صبر در معنای ایمانی آن، این جنبش چیزی برای خود نمی خواهد، آزادی و بهروزی و سعادت و پیشرفت مردم را می خواهد وقطعا به آن دست خواهد یافت ...» (میر حسین موسوی- بيانيه هجدهم)

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

 

 

 

 

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

 

 

        پیج فیسبوک راه توده

 

 

 

                       شماره 641  راه توده -  23 فروردین ماه 1397

 

                                اشتراک گذاری:

بازگشت