|
شلیک از توپخانه هفته نامه "تجارت فردا" به سوی اسلام طرفدار عدالت اجتماعی!
|
|
همزمان با بحران همه جانبه اقتصادی و اجتماعی که سراپای جامعه ایران را فرا گرفته، بحث بر سر راهکارهایی که حکومت برای مقابله با بحران در اختیار دارد به بحث بر سر درک از نظام حکومتی کشور و آنچه سه دهه است بنام "اسلام" بر کشور حاکم شده کشیده است. در این چارچوب هفته نامه "تجارت فردا" که یکی از دهها نشریه ایست که با سرمایه بخش خصوصی ناسالم و رانت خوار کشور منتشر می‌شود در آخرین شماره خود مقاله‌ای منتشر کرده به عنوان "سوسیالیسم چگونه به انقلاب ایران رسوخ کرد؟" نویسنده مقاله - ف. شیرزادی- علاوه بر علی شریعتی، حتی آیت‌الله هائی مانند طالقانی، مطهری و بهشتی را متاثر از افکار سوسیالیستی می‌داند و می‌نویسد: "افکار سوسیالیستی نه تنها در سال‌های پیش از وقوع انقلاب، از جانب روشنفکرانی چون علی شریعتی با شیوه‌ها و قرائت‌های گوناگون ترویج می‌شد، بلکه چنان پرطرفدار بود که در گفتار و آثار روحانیان پیشرو و اثرگذاری چون محمود طالقانی، مرتضی مطهری و محمد بهشتی نیز نمودهایی از آن جلوه پیدا کرد؛ چهره‌هایی که هر کدام دست‌کم در مقاطعی از عمرشان پیش یا پس از وقوع انقلاب اسلامی مواضعی اتخاذ کردند که آشکارا تاکید بر نفی مالکیت خصوصی، تایید قیمت‌گذاری و سرکوب قیمت، تمرکزگرایی و تشکیل دولت بزرگ و مداخله‌گر بودند که هر کدام مصداق طرفداری از سوسیالیسم و ضدیت با اقتصاد آزاد و بازار است." بحث در اینجا بر سر ادبیات جهت دار و غیرعلمی نویسنده نیست. بکارگیری مفاهیمی مانند "سرکوب قیمت" بجای کنترل بهای کالاها یا "دولت بزرگ و مداخله گر" بجای دولتی که اجازه نمی‌دهد منافع خصوصی بر منافع عمومی سیطره پیدا کند یا "ضدیت با اقتصاد آزاد و بازار" بجای نظارت بر اقتصاد و جلوگیری از اینکه ساز و کار بازار به سودجویی تجاری و غیرتولیدی منجر شود نشانه‌ای از بینش جانبدارانه و منافع طبقاتی تجاریست که بند نافشان به اقتصادی وصل است که هیچ نظارتی بر صادرات و واردات و رانت و چپاول را نمی پذیرند. بحث در اینجا بر سر درک از اقتصاد اسلامی و دلایل مطرح شدن دوباره بحث اقتصاد اسلامی است. نویسنده تجارت فردا، اندیشه‌های شریعتی، طالقانی، بهشتی و مطهری را مصداق "طرفداری از سوسیالیسم" معرفی می‌کند. البته اگر نویسنده مقاله امکان داشت حتما نام آیت الله خمینی را جلوی همه آنها می‌نوشت. بالاخره آقای خمینی زمانی گفته بود که "من در مطهری خلاصه می‌شوم" و سرمایه‌داران تجاری منتشر کننده "تجارت فردا" هم از همان آغاز انقلاب می‌گفتند زیر عمامه خمینی داس و چکش خال کوبی شده است. به گفته تجارت فردا : "در آرای محمود طالقانی هم سال‌ها قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، نظریاتی مشابه دیدگاه‌های مارکسیستی و ضدیت با اقتصاد آزاد، مترادف دانستن اقتصاد آزاد با سرمایه‌داری و بی بند و بار دانستن سرمایه‌داری دیده می‌شود… مرتضی مطهری، دیگر روحانی انقلابی، نیز اگرچه عمدتاً بر تلاش برای تعریف و تجویز راهی در میانه اقتصاد سرمایه‌داری و اقتصاد مارکسیستی تمرکز داشت، اما در صدد نفی سرمایه‌داری بود و یکی از راهکارهای اقتصادی که ارائه می‌کرد، عبارت بود از «لزوم مالکیت اشتراکی جامعه بر ماشین‌آلات صنعتی به‌عنوان حالتی خاص از تمام اختراعات بشری»" … تجارت فردا آیت‌الله بهشتی را نیز "روحانی انقلابی دیگری" می‌داند "که علاوه بر ایفای نقش «تئوری‌پردازی» اقتصاد دولتی در سال‌های پیش از انقلاب، در «ساختارسازی حقوقی» برای اقتصاد دولتی در جمهوری اسلامی نیز نقشی موثر داشت. این چهار نفر تنها چهره‌های متنفذی نبودند که مصادیقی از افکار سوسیالیستی در آرا و آثارشان منعکس شد و بعدها در رویه‌ها، سیاست‌ها و قوانین کشور ادامه پیدا کرد." نویسنده مقاله سپس به نقش کتاب "اقتصادنا" تالیف محمد باقر صدر – از خانواده مقتدی صدر که اخیرا در عراق با حزب کمونیست عراق ائتلاف کرد – اشاره می‌کند و حبیب‌الله پیمان با نگارش کتاب «مالکیت، کار و سرمایه» و ابوالحسن بنی‌صدر با کتاب «اقتصاد توحیدی» را از دیگر مروجان "اقتصاد دولتی و مبلغان سایر مصادیق اقتصاد سوسیالیستی" می‌شناسد. البته همانطور که قابل پیش بینی است همه اینها باز می‌گردد به "حزب توده" که به گفته نویسنده "در تخریب علم اقتصاد و ترویج اندیشه‌های چپ گرایانه پیشینه‌ای روشن داشت". از نظر تجارت فردا یک "علم اقتصاد" بیشتر وجود ندارد و آن هم "علم" اقتصادی که از منافع سرمایه‌داری تجاری به بهای عقب ماندگی و توسعه نیافتگی و فقر و فلاکت مردم حمایت کند. هر چه غیر از این "تخریب علم اقتصاد" است. به نوشته تجارت فردا "بزرگ علوی، عبدالحسین نوشین، جلال آل‌احمد و ابراهیم گلستان از جمله تاثیرگذارترین نویسندگانی بودند که در مقاطعی عضو حزب توده بودند. نیمایوشیج، احمد شاملو، صادق هدایت، صادق چوبک و غلامحسین ساعدی نیز در دوره‌هایی از هواداران این حزب بودند. می‌توان گفت عمده نویسندگان و هنرمندان آن دوره متاثر از تبلیغات این حزب، گرایش‌های چپگرایانه داشتند و این گرایش‌ها آشکارا در آثار آنان منعکس می‌شد و تا سال‌ها بر فضای فکری جامعه ایران تاثیرگذار بود… این تاثیرات تا سال‌های اولیه وقوع انقلاب اسلامی که موسم تدوین قانون اساسی و شکل‌دهی به ساختارهای اقتصادی نظام جمهوری اسلامی بود، با قدرت ادامه داشت، فضای فکری انقلابیون، شعارها و تصمیمات آنان را شکل داد و اقداماتی چون مصادره‌ها و ملی شدن صنایع و بانک‌ها از اولین جلوه‌ها و عوارض آن بود." نویسنده البته اشاره نمی‌کند که ملی کردن بانک‌ها مهمترین و مثبت ترین اقدام دولت پس از انقلاب بود و امروز بیشتر اقتصاد دانان ملی و مترقی کشور معتقدند که اگر بانک‌ها ملی نشده بود دولت اصلا توان اداره کشور در شرایط جنگ را نداشت. در مورد ملی شدن صنایع هم بخشی از آن ناشی از فرار صاحبان این صنایع و در نتیجه دخالت دولت بود که برای آنها سرپرست تعیین کرد. بخشی دیگر هم ناشی از آن بود که سرمایه‌داری تجاری برای بالا کشیدن این صنایع دندان تیز کرده بود و می‌خواست آنها را تصاحب و بعد تکه تکه کند و زمین و ماشین آلات آن را بفروشد. در واقع انتقاد سرمایه‌داری تجاری از ملی کردن صنایع هم از همین موضع است. می‌گویند چرا بجای آنکه دولت آنها را در اختیار بگیرد به سرمایه‌داری تجاری نداد که آن را بر اساس اندیشه مرحوم حبیب الله عسگراولادی که "ایران در تجارت مزیت نسبی دارد" به "مزیت نسبی" تبدیل کرده و بفروش برساند و سود کند. همه اینها ولی این پرسش را مطرح می‌کند که چرا امروز سرمایه‌داری تجاری ایران دوباره به یاد آن افتاده که شریعتی و طالقانی و مطهری و بهشتی و نویسندگان قانون اساسی همه سوسیالیست یا تحت تاثیر سوسیالیسم بوده اند؟ بنظر ما این از یکسو مرتبط است با بحران عمیقی که اقتصاد سرمایه‌داری اسلامی در کشور بوجود آورده و نفرت عمومی از این نظام که به " نفرت از اسلام" هم بنوعی کشیده شده و از سوی دیگر با کوشش‌هایی که اقتصاددانان و شخصیت‌های ملی و مترقی مسلمان برای مقابله با این وضع و "نجات ایران و اسلام" بنظر خود به عمل می‌آورند که آخرین نمونه آن انتشار مجموعه دو جلدی "نظام اقتصادی اسلام" از آیت‌الله بهشتی است که در آن صراحتا سرمایه‌داری اسلامی را به باد انتقاد گرفته است. سرمایه‌داران تجاری وحشت زده از نفرت مردم از سرمایه‌داری اسلامی حاکم و حامیان آن در بیت رهبر و در میان مراجع تقلید و تاریک اندیشان دینی دست پیش گرفته‌اند بگویند آن نظام اقتصادی که در آثار طالقانی و مطهری و بهشتی آمده "اسلام" نیست بلکه سوسیالیسم است. محتوای مقاله تجارت فردا بنابراین، دفاع از ادامه همین نظام سرمایه‌داری اسلامی حاکم کنونی است.
تلگرام راه توده:
|
شماره 652 راه توده - 21 تیر ماه 1397
اشتراک
گذاری:
