راه توده                                                                                                                                                          بازگشت

 

 

 "یمن"
50 سال
پس از تقسیم
و 28 سال
پس از وحدت

بنیاد فرهنگ استراتژیک
ترجمه - کیوان خسروی


در ژوییه سال 2018 رئیس شورای عالی سیاسی حوثی های یمن "مهدی المشاط" از رئیس جمهور روسیه "ولادیمیر پوتین" تقاضا کرد که برای پایان جنگ داخلی در یمن مساعدت کند. به عقیده المشاط تلاشهای صلح آمیز مسکو به هرج و مرج خونینی که توسط ائتلاف عربستان سعودی و آمریکا آغاز شده پایان خواهد داد. دو ماه پس از درخواست المشاط اطلاعیه ای درباره حضور ارتش روسیه در یمن نمایان شد. اگر داده ها با حقیقت مطابقت داشته باشد پس در منطقه به لحاظ ژئواستراتژیکی مهم خاورمیانه فدراسیون روسیه شروع به بازسازی دوباره نفوذی که بر اثر فروپاشی اتحاد شوروی از دست رفته بود کرده است.
در سال 1967 یمن به یمن جنوبی سوسیالیستی (جمهوری دمکراتیک یمن) و یمن شمالی سلطنتی (جمهوری عربی یمن) تقسیم شد. بریتانیا و فرانسه با مشاهده ظهور یک دولت دارای سمتگیری سوسیالیستی در شبه جزیره عربستان بعنوان تهدیدی برای مستعمرات خود در آفریقا و عربستان جمهوری دمکراتیک مردمی یمن را از تریبون های بین المللی متهم به تبعیض نژادی و سیاست آپارتاید کرده و محکوم کردند و همزمان، مشاوران نظامی و کمکهای مادی و تکنیکی خود را به جمهوری عربی یمن اعزام کردند.
اتحاد شوروی وفادار به سیاست ضد استعماری خود از جمهوری دمکراتیک مردمی یمن حمایت کرد. در سال 1968 در این کشور کارشناسان شوروی مستقر شدند. در مجموع از سال 1968 تا 1990 در یمن بیش از 5200 مشاور نظامی شوروی که 75 تن آنها ژنرال بودند بازدید کردند. با کمک آنها جمهوری دمکراتیک مردمی یمن نیروی هوایی، نیروی دریایی و دیگر نیروهای نظامی خود را بوجود آورد. یمن جنوبی از اتحاد شوروی تانکهای ت.34 و ت.62، نفربر زرهپوش، خود رو جنگی پیاده نظام، هواپیماهای ایلیوشین، میگ و سوخوی، بالگردها ای می- 24 ، سیستم پرتاب موشکی، موشکهای تاکتیکی«توچکا»، ناوچه های موشک دار و اژدر افکن دریافت کرد. در یمن پایگاه نظامی و دریایی نیروی دریایی اتحاد شوروی مستقر شد. در دهه 1970 حضور ناوگان شوروی به یمنی ها کمک کرد تا حاکمیت خود را بر جزایر ساحلی از جمله مجمع الجزایر سقطرا که اهمیت استراتژیک دارد و سومالی مدعی آن بود حفظ کند. در سال 1979 نیروهای جمهوری عربی یمن با حمایت آمریکا و عربستان سعودی به خاک جمهوری دمکراتیک مردمی یمن تجاوز کردند، اما این حملات متوقف شدند. خلبانان یمن جنوبی با میگ ها و سوخوی های شوروی بر هوا تسلط داشتند و نیروی هوایی یمن شمالی را که متشکل از اف-5 آمریکایی بودند سرکوب کردند. برای ارعاب، نیروی دریایی آمریکا وارد دریای عرب شد، اما یمن شمالی در این برخورد شکست خورد. شهروندان اتحاد شوروی در عملیات جنگی در یمن بطور رسمی شرکت نکردند اما کشتی های جنگی شوروی گاه گاهی توسط یمنی‌های شمالی بمباران شدند و مشاوران شوروی نیز در نبردهای خیابانی در زمین گرفتار شدند. در یکی از تیراندازی های متقابل یک سرهنگ شوروی کشته شد. دفع حملات ارتش یمن شمالی در پاییز سال 1972 ،عملیات انتقال واحدهای زرهی و تانکی جمهوری دمکراتیک مردمی یمن برای حفاظت از میدانهای نفتی در نزدیکی های مرز عمان در سال 1973، بستن تنگه باب المندب در دوران جنگ اعراب و اسراییل و درگیری های جمهوری دمکراتیک مردمی یمن با عربستان سعودی در سالهای 1984- 1983 استثناء بودند. در این حوادث کارشناسان نظامی شوروی یا در نبردها یا در طرح ریزی عملیات جنگی شخصا شرکت کردند. تصمیم دوراندیشانه اعزام ناوگان شوروی به سواحل یمن زندگی هزاران نفر را نجات داد. در دوران بحران سیاسی خونین سال 1986 دریانوردان ناوگان اقیانوس آرام کارگران نفت شوروی و مترجمان به همراه خانواده های آنها و همچنین اتباع خارجی - بیش از 12000 نفر را از جمهوری دمکراتیک مردمی یمن بیرون بردند. در جریان عملیات چندین ملوان زخمی شدند. مسکو علیرغم تضادهای بین جنوب و شمال برای اتحاد این کشورو پایان دادن به رویارویی میهنی تلاش کرد. با حمایت دیپلماتیک اتحاد شوروی یمن روابط محکم و پایداری با جمهوری دمکراتیک آلمان، چکسلواکی، لهستان، بلغارستان، کوبا، جمهوری دمکراتیک کره شمالی برقرار کرد. در سایه این ارتباط ها وابستگی اقتصاد یمن به غرب کاهش یافت و سهم کشورهای سوسیالیستی در اقتصاد جمهوری دمکراتیک یمن از 5\4 در صد در سال 1966 به 25 درصد در سال 1985 افزایش یافت و سهم سرمایه گذاری آنها در توسعه واحدها در جمهوری دمکراتیک یمن در سال 1987 به 65 درصد رسید. در یمن بطور متناوب متخصصین، خلبانان، زمین شناسان شوروی حضورداشتند. در ژوئیه سال 1986 قراردادی برای مبادله کالا بین دو کشور تا سال 1990 امضاء شد که در آن اتحاد شوروی به عرضه اتومبیل و قطعات یدکی، فرآورده های نفتی، تجهیزات الکتریکی، لوله، لاستیک، فلزات، کود، چوب، محصولات غذایی به یمن و یمن نیز عرضه ماهی، کفش، چرم، رنگ، پنبه و عطر به اتحاد شوروی متعهد شدند. این توافقنامه می بایست مبادلات تجاری بین دو کشور را به سطح کیفی جدیدی می‌رساند، اما این اتفاق روی نداد. اتحاد شوروی قربانی «پروستریکا» شد.
در سال 1990 اتحاد یمن رخ داد. علی عبدالله صالح از جمهوری عربی یمن که همکاری خود را با اتحاد شوروی قطع کرده بود به قدرت رسید. متخصصان نظامی و غیر نظامی شوروی یمن را ترک کردند. پس از مدتی عبدالله صالح از عملکرد خود پشیمان شد. کشور در گرداب رویارویی های قبیله ای فرو رفت. در سال 2016 صالح از روسیه درخواست کرد که به یمن باز گردد، اما وی در سال 2017 کشته شد. جنگ داخلی در یمن بین حوثی های شیعه و ائتلاف دولت های عرب سنی به رهبری عربستان سعودی و امارات متحده عربی با حمایت آمریکا از سال 2014 شعله ور است. واشنگتن بیم دارد که عربستان سعودی وهابی، متحد اصلی آن در شبه جزیره عربستان، موضع خود را به نفع ایران شیعه و شیعیان یمن، بحرین، عمان که به ایران گرایش دارند از دست بدهد.
در گزارش سازمان ملل در ماه اوت سال 2018 اشاره شد که نظامیان عربستان سعودی، امارات متحده عربی و ائتلاف آنها واحدها و تاسیسات غیر نظامی (مدارس، بیمارستانها، بازارها، مراسم عروسی و مراسم تشیع جنازه) را بمباران، اسیران جنگی را شکنجه و به زنان تجاوز می کنند. با تایید واشنگتن ائتلاف عربی یمن را در هوا و دریا محاصره کرد. از 25 میلیون یمنی 20 میلیون به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند، 7 میلیون در معرض گرسنگی قرار گرفته، 2\2 میلیون کودک سوء تغذیه دارند، 85 هزار کودک به مراقبت های پزشکی نیازمندند که بدون آن زنده نمی مانند.

تلگرام راه توده:
https://telegram.me/rahetudeh




 

 

        پیج فیسبوک راه توده

 

 

 

                       شماره 668  راه توده -  24  آبانماه 1397

 

                                اشتراک گذاری:

بازگشت