|
تظاهراتی در الجزایر که با اعلام نامزدی بوتفلیقه رئیس جمهور 82 ساله و
بیمار این کشور برای انتخابات ریاست جمهوری آغاز شد
و سرانجام به انصراف او انجامید،
حالا به یک جنبش سراسری در کشور علیه سیاست های حاکم بر الجزایر تبدیل شده
است.
امروز در الجزایر همه باصدای بلند از تکرار سناریویی که با پشتیبانی ازخارج
در تونس، مصر، لیبی، سوریه و دیگر دولتهای عربی آزموده شده صحبت می‌کنند.
چندین هزار مخالف رئیس جمهور «بوتفلیقه» درمیان مهاجران الجزایری در فرانسه
تظاهرات گسترده ای را انجام دادند که بزرگترین آنها در پاریس و مارسی انجام
شد. اعتراضات دلایل جدی داخلی دارد. بسیاری از الجزایری ها با تصمیم رئیس
جمهور که از سال 1999 کشور را اداره می کند و خود را در انتخابات ریاست
جمهوری 18 آوریل برای پنجمین دوره نامزد کرده ناراضی هستند. رئیس جمهوری که
در سال 2013 دچار سکته مغزی شد و از آن زمان روی صندلی چرخدار حرکت می کند
و مشکل صحبت کردن دارد. در سالهای اخیر رئیس جمهور تقریبا در انظار عمومی
ظاهر نشده است و حتی ورقه هویت به کمیسیون مرکزی انتخابات را اطرافیان او
ارائه کردند!
او قول داد که پس از پیروزی درانتخابات گفتگوی ملی را سازماندهی خواهد کرد
تا همه نیروهای سیاسی کشور بتوانند در مورد اصلاح سیستم حکومتی در الجزایر
از جمله آماده سازی یک پیش نویس قانون اساسی جدید که در رفراندوم ملی مطرح
خواهد شد، بحث و گفتگو کنند.
«احمد اویحیی» نخست وزیر الجزایر شرکت کنندگان در تظاهرات خیابانی را به
آرامش دعوت کرد و به پیامدهای احتمالی آن هشدار داد و گفت:« شهروندان به
پلیس ها گل سرخ دادند، این خوب است، اما می خواستم یادآوری کنم: در سوریه
هم همه چیز با گل سرخ آغاز شد». اما معترضان تمایلی به مصالحه ندارند. یکی
از شرکت کنندگان تظاهرات خیابانی به روزنامه فرانسوی«لوموند» گفت که « ما
حتی نمی دانیم رئیس جمهور ما زنده است یا مرده. ما نمی دانیم چه کسی از طرف
او سخن می گوید». فعالان اعتراضات خیابانی وعده دادند که اگر نامزدی رئیس
جمهور فعلی در بولتن انتخابات ظاهر شود اعتصاب سراسری را اعلام کنند. از
سوی دیگر دلایل نارضایتی به مشکلات داخلی محدود نشده.
در پایان ماه دسامبر وزیر انرژی الجزایر برای نخستین بار ضمن حمایت از عرضه
گاز به اروپا در حجم سابق درباره مشکلاتی که کشور به آن دچار شده خبر داد.
در سال 2017 الجزایر به اروپا 6/49 میلیارد مترمکعب گاز (خط لوله گاز
باضافه گاز طبیعی مایع) تحویل داد. اما مصرف گاز در خود کشور رو به افزایش
است و در سال 2022 گاز استخراج شده تنها برای نیازهای داخلی کافی است.
اکنون الجزایر 13 میلیارد مترمکعب گاز که نیمی از آن در داخل مصرف می شود
استخراج می کند. برای مقایسه : در سال 2017 مصرف گاز در اروپا 5/560
میلیارد مترمکعب بود.
با آغاز «جنگ گاز» ایالات متحده آمریکا با روسیه مسئله کنترل گاز الجزایر
مطرح شد. کنترلی که شاید به یک انقلاب رنگی با تحریک امریکا در الجزایر
تبدیل شود.
الجزایر در دوران اتحاد شوروی مناسبات گسترده ای با روسیه داشت. اتحاد
شوروی اولین دولتی بود که روابط دیپلماتیک با الجزایری که از استعمار
فرانسه آزاد شده بود برقرار کرد. در سال 2017 الجزایر دومین مقام در آفریقا
را در زمینه حجم صادرات روسیه- 6/4 میلیارد دلار( نخستین مقام از آن مصر
بود- 2/6 میلیارد دلار) داشت و در سال 2018 گردش کالای دوجانبه روسیه و
الجزایر تا 4/5 میلیارد دلار افزایش یافت. الجزایر همچنین یکی از بزرگترین
واردکنندگان تسلیحات روسی است. آیا «غرب» می تواند روی موج نارضائی مردم
الجزایر که اکنون به یک جنبش خیابانی تبدیل شده با«کارت الجزایر» در راه
منافع خود بازی کند؟ نامزدی بوتفلیقه برای ریاست جمهوری الجزایر را کسی جدی
نگرفته و همه درباره جانشین «بوتفلیقه» او حدس و گمان هائی می زنند. از
جمله در باره «اسعد ربراب» میلیاردر الجزایری. اما او نیز 74 سال دارد و
چند سالی از بوتفلیفه کم سال تر است. به همین دلیل باید منتظر ظهور شخصیت
دیگری در صحنه باشیم.
-----------------------------
- پتر اسکندروف محقق ارشد موسسه مطالعات اسلاوی و آکادمی علوم روسیه،
کاندیدای علوم تاریخ و سردبیر نشریه «مسائل تاریخ» است.
تلگرام راه توده:
https://telegram.me/rahetudeh
|
