برگرفته ازکتاب:امپراتوری امریکا قدرت ستمگر جهانی

نوشته: دانیل گانزر پژوهشگر صلح

ایالات متحده امریکا از سال 1945 یک امپراتوری است. کشوری که در زمانی مشخص دارای نیرومندترین قدرت نظامی، اقتصادی و سیاسی باشد امپراتوری خوانده می شود. امریکا چاپ کننده دلار است، که در حال حاضر مهمترین ذخیره ارزی جهان است. ایالات متحده یک قدرت اتمی است، که دارای بالاترین هزینه نظامی، بزرگترین کنسرن های تسلیحاتی و بیشترین پایگاه نظامی را در کشورهای بیگانه است. امریکا کشوری است که در شورای امنیت سازمان ملل متحد حق وتو  دارد و اگر با زیر پاگذاشتن  قانون سازمان ملل که توسل  به قهر را ممنوع ساخته  کشور دیگری را بمباران کند می تواند با توسل به حق وتو مانع از آن گردد که از سوی سازمان ملل محکوم شود. افزون بر این، ایالات متحده امریکا بر ناتو تسلط دارد، که بزرگترین اتحادیه نظامی جهان با عضویت 29  کشور اروپائی و امریکای شمالی است.

کسی که علاقمند به سیاست، تاریخ و صلح باشد مجاز به نادیده گرفتن این امپراتوری نیست، زیرا ایالات متحده، مستقیم یا غیر مستقیم، برتمام چالش های بزرگ صد سال گذشته اثر گذار بوده و برجنگ های امروز  مُهر خود را می کوبد.

امروزه شناختن امپراتوری کار آسانی است، فقط باید تعداد ناوهای هواپیما بر آن را برشمرد. ایالات متحده بیش از هر کشور دیگر در جهان ناو هواپیمابر دارد و هر 11 ناو هواپیما بر این کشور با سوخت اتمی حرکت می کنند.

بر روی جلد کتاب حاضر تصویر ناو هواپیما بر USS George Washingچاپ شده که نموداری است از تسلط نظامی ایالات متحده امریکا. تازه ترین ناوهواپیما بر امریکا USS  Gerald Ford در سال 2017 توسط دانالد ترامپ به راه انداخته شد، و از آنجا که با سوخت اتمی حرکت می کند می تواند بدون سوخت گیری مجدد دهها سال روی آب بماند. هزینه تولید این ناو 13 میلیارد دلار بود و گرانقیمت ترین کشتی جنگی ساخته شده در جهان است. اما چین فقط دو ناو هواپیما بر، فرانسه، انگلستان و روسیه هر یک فقط یک ناو هواپیما بر دارند.

امپراتوری ها نخست عروج می کنند و بعد فرو می پاشند. امپراتوری ها پدیده های ماندگار نیستند. امپراتوری های روم، اسپانیا، عثمانی، فرانسه و بریتانیا روزی بزرگ و هراس برانگیز بودند. ولی امروز فقط هستند. امپراتوری ایالات متحده نیز روزی فروخواهد پاشید و جای آن را ساختار دیگری از قدرت خواهد گرفت. کی و چگونه چنین خواهد شد فعلا مشخص نیست. پاول کندی تاریخ نگار انگلیسی هشدار می دهد و می گوید اگر ملت ها هزینه زیادی صرف تسلیحات کنند، "انوقت احتمالا بیش از حد بر خود فشار می آورند، آنوقت است که یک ملت شبیه مرد سالخورده ای خواهد شد که میخواهد دست به کاری زند که انجامش توان بیشتری از او می طلبد".

نظر پرسی موسسه گالوپ

"امروز کدام کشور منشاء بزرگترین خطر برای صلح جهانی است؟" این پرسش هیجان انگیز را گالوپ، موسسه نظر خواهی امریکائی که مقر آن شهر واشنگتن است، دریک نظر پرسی جهانی، در سال 2013 مطرح ساخت. گالوپ از سال 1977 هرسال یک نظر خواهی جهانی در مورد وضعیت جهان انجام داد. پس از آنکه شنوندگان یک فرستنده رادیوئی خواستار طرح این پرسش شدند، موسسه گالوپ هم در هزاره نو جرئت طرح این پرسش را پیدا کرد. در دوران زمامداری پرزیدنت اوباما، بین ماههای سپتامبر و دسامبر 2013 این پرسش برای بیش از 67 هزار نفر در 65 کشور جهان مطرح شد. بنا بر این پرسش درعرصه جهانی مطرح شد. و نتیجه آن نیز صراحت داشت. 

24 درصد از پاسخ دهنگان یا یک چهارم از مردم جهان ایالات متحده امریکا را بزرگترین خطر برای صلح جهانی دانسته بودند. تفسیر بی بی سی این بود که "این برای امریکا خبر بدی است ولی کاملا نامنتظر هم نبود". دومین کشور خطرناک کشور مسلمان و اتمی پاکستان بود که 8 در صد آن کشور را خطر بزرگ دانسته بودند که با فاصله ای زیاد بعد از امریکا قرار گرفته بود. سومین کشور خطرناک چین بود. پرجمعیت ترین کشور جهان برای 5 در صد خطرناک ترین کشور جهان بود. اسرائیل هم مانند کشور چین که کشوریست تحت کنترل حزب کمونیست از سوی 5 در صد خطر بزرگ شناخته شده بود. کشورهای کره شمالی (5 در صد) افغانستان (5 درصد) و ایران هم ( 5 درصد)ی بودند. کشورهایی که برای صلح جهانی در مراحل بعدی خطر قرار داشتند عبارت بودند ازهند (4درصد) عراق( 4درصد) ژاپن(4درصد) سوریه(3درصد) روسیه (2درصد) استرالیا(1درصد)آلمان(1درصد)فلسطین(یک درصد) سومالی(1درصد)کره جنوبی(1 درصد) بریتانیای کبیر(1 درصد).

در پرسشنامه گالوپ این پرسش هم مطرح شده بود: "اگر مرزی وجود نمی داشت میل داشتید در کدام کشور زندگی کنید؟ 38 درصد یعنی اکثریتی قاطع پاسخ داده بود بهترین جا همان کشوری است که هم اکنون ساکن آن است. اکثر مردم جهان خواستار مهاجرت نیستند، بلکه می خواهند با خانواده خود بمانند، تقریبا تمام انسان ها دوستدار فرهنگ، زبان، مناظر طبیعی و خوراک های میهن خود هستند. ولی برای کسانی که میل به مهاجرت داشتند نخستین کشور مطلوب ایالات متحده بود (9 درصد) پس از آن استرالیا(7 درصد)، کانادا (7درصد)، سوئیس (6درصد)، فرانسه (4درصد)، آلمان (4درصد)، انگلستان(4درصد) و ایتالیا (3درصد) قرار داشتند.

          این که در سال 2013 ایالات متحده بعنوان بزرگترین خطر برای صلح جهانی شناخته شد پدیده کاملا نوظهوری نبود. "بنظر من از منظراکثراروپائی ها، در حال حاضر بزرگترین خطر برای صلح جهانی امریکاست" این نظر آرنولد توین بی، تاریخ نگار انگلیسی است که در سال 1971 بیان کرد بی آن که  توانسته باشد به نظر پرسی های تحقیقی اتکاء کند. "توین بی" با توجه به پس زمینه جنگ ویتنام که در جریان بود می گوید پس از این که امریکا بی تردید تبدیل به قدرتمندترین کشور شد طی سی سال گذشته تصویرش تغییر کرد و تصویری وحشتناک شد. احتمالا این تصویر برای اکثریت بزرگی از مردمی که نه اروپائی هستند و نه اهل امریکای شمالی بلکه اهل امریکای جنوبی، آسیائی یا افریقائی هستند هراسناک تر است." زیرا ایالات متحده بارها و بارها با خشونتی بی رحمانه در امور داخلی  کشورهای دیگر دخالت کرده است. از این رو  بنا به گفته  توین بی ایالات متحده برای آنها " یک کابوس" است.

          پس از ژانویه 2017 که پرزیدنت دونالد ترامپ زمام امور را در دست گرفت نیز ایالات متحده به ارزیابی بهتری دست نیافت. موسسه نظر خواهی Pew  در ماه اگوست 2017 اعلام کرد "نگرانی از قدرت و نفوذ ایالات متحده در بسیاری از کشورهای جهان فزونی یافته است. Pew از مردم سی کشور جهان از امریکای شمالی، امریکای جنوبی، اروپا، افریقا، آسیا و استرالیا نظر خواهی کرده بود. این نظر خواهی جهانی نخستین بار در 2013، در زمان زمامداری پرزیدنت اوباما صورت گرفته بود و یک بار دیگر در 2017، هنگام حضور پرزیدنت ترامپ در کاخ سفید تکرار شد. در همان زمان که پرزیدنت اوباما رئیس جمهور بود، ایالات متحده در ارزیابی جهانی بزرگترین منبع خطر برای جهان شناخته شده بود ، ولی پس از حضور پرزیدنت ترامپ در کاخ سفید بی اعتمادی به کاخ سفید بازهم بیشتر شد.

         "در 21 کشور از 30 کشوری که در آنها از مردم نظر خواهی شده بود تعداد افرادی که امریکا را برای کشور خود خطر جدی تلقی میکردند فزونی گرفته بود" این نتیجه ای بود که موسسه Pkw در سال 2017 به آن دست یافته بود. مکزیک و کانادا دو همسایه امریکا این کشور را برای خود خطری بزرگتر ازچین یا روسیه دانسته بودند. درکشورهای انگلستان، آلمان، فرانسه و هلند نیز که عضو ناتو هم هستند پرسش شوندگان در سال 2017 امریکا را خطرناک تر دانسته بودند تا در نظر خواهی سال 2013. نکته دیگری که Pkw کشف کرد این بود که زنان در استرالیا، کانادا، ژاپن، انگلستان و فرانسه امریکا را بیش از مردان آن کشورها خطرناک دانسته اند. نتیجه دیگری که از همه پرسی حاصل شد این بود: مردمی که به احزاب چپ رای می دهند، در انگلستان، سوئد، کره جنوبی و استرالیا، ایالات متحده را خطری بزرگتر می دانند تا کسانی که در همان کشورها به احزاب راستگرا رای می دهند.

         پژوهش های تازه در آلمان نیز تایید کننده این برخورد منتقدانه به ایالات متحده هستند. طبق پژوهشی که در سال 2018 از سوی موسسه "فورسا برای تحقیقات اجتماعی و تحلیل آمار" صورت گرفت، بنظر 79 در صد از مردم آلمان پرزیدنت دونالد ترامپ بزرگترین منشاء خطر برای صلح جهانیست. پوتین فقط از منظر 13 درصد منشاء خطر برای صلح جهانیست، برای 8 در صد هردو به یک اندازه هراس برانگیز هستند". طی سالهای اخیر حیثیت امریکا در آلمان پیوسته رو به کاهش بوده است. "تفسیر" روزنامه آگسبورگر آلگماینه سایتونگ از پژوهش فورسا چنین بود: "طی سالهای اخیر حیثیت ایالات متحده امریکا پیوسته رو به کاهش بوده است.

پس از شکست آلمان در جنگ جهانی دوم امریکای فاتح که با شتابی حیرت انگیز به مرتبه    کشوری تحسین برانگیز، محافظ آلمان و چه بسا ارجمند ومحترم ارتقاء یافت امروز با داوری های  منفی و دم افزون آلمانی ها روبروست. بنظر "مانفرد گولنر" مدیر پژوهش ها، "نخستین گسل در داوری آلمانی ها در مورد امریکائی ها  با ورود جورج دابلیو بوش به کاخ سفید، در سال 2001 رخ داد. او، حداکثر پس از جنگ عراق، جنگ افروزی بمراتب خطرناک تر از پوتین بود. المانی ها به بیل کلینتون که قبل از بوش رئیس جمهور بود هنوز اعتماد  داشتند." 

نظرپرسی های نو به نو مؤید این نظر هستند. بنا به "گزارش ایمنی 2019"، گزارشی که از سال 2011 هرساله تجدید می شود، بنظر آلمانی ها بزرگترین خطری که صلح جهانی را تهدید می کند از امریکا بر می خیزد. پس از آن کشورهای خطر خیز به ترتیب عبارتند از کره شمالی، ترکیه و روسیه. "مرکز پژوهش برای استراتژی و مدیریت در سطوح بالا" که در شهر کلن مستقر است در یک نظرسنجی نمونه وار در آلمان از 1200 آلمانی مسن تر از 16 سال نظر خواهی کرد. قریب نیمی از پرسش شوندگان احساس می کردند که در زمانه ای ناامن زندگی می کنند.

" نظرخواهی 2019" بوضوح نشان می دهد که آن عامل مرکزی که باعث نگرانی آلمانی ها می شود فقدان اطمینان است. و این عامل از منظر کلاوس شواینزبرگ، مدیر پژوهش مورد نظر، چیزی نیست جز امریکائی که تحت رهبری دونالد ترامپ است. 

نتیجه نظر پرسی این بود که بیش از 56 درصد از آلمانی ها امریکا را بزرگترین خطر برای صلح جهانی می دانند. یک سال پیش از این، درنظر خواهی سال 2018، تعداد کسانی که این نظر را داشتند 40 درصد بود. در آن زمان پاسخ اکثر پرسش شوندگان این بود که بزرگترین منشاء خطر کره شمالی است. "شواینزبرگر" رئیس گروه تحقیق، دستیابی امریکا را به مقام اول و پس راندن کره شمالی به مرتبه دوم، "پیشرفتی غم انگیز" توصیف می کند. بنظر ناظران، این روندی کاملا نامنتظره نبود. تفسیر "ار ت ال" چنین است: "در آلمان همواره نگاهی انتقادی به سیاست و جامعه آمریکا وجود داشته است. "فرهنگ آنجا اغلب فرهنگی سطحی تلقی می شود و سیاست خارجی ان خودخواهانه. "این برداشت در شرق آلمان حتی شدیدتر از غرب است".

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده