راه توده                                                                                                                                                          بازگشت

 

 

کوبا

مزاحم استراتژی

منطقه ای امریکا

ولادیسلاو گولویچ

بنیاد فرهنگ استراتژیک

ترجمه- کیوان خسروی

 

«برونو رودریگس» وزیر امور خارجه کوبا آمریکا را به سازماندهی اعتراضات ضد دولتی که در در این کشور انجام شد متهم کرد. همزمان دولت آمریکا اعلام کرد که آینده روابط آمریکا و کوبا بستگی به نتایج اعتراضات دارد و معترضان را از پشتیبانی خود مطمئن ساخت. یعنی بگو که دولت را سرنگون کن- آینده ای خواهی داشت. تلاش های آمریکا برای دستیابی به تغییر دولت در جزیره آزادی نه تنها با تمایل به در اختیار گرفتن ذخایر زیر زمینی آن (معادن نیکل، کبالت، کروم، سنگ آهن و منگنز، طلا) بوجود آمده، بلکه موقعیت جغرافیایی مهم استراتژیک جزیره نیز انگیزه قدیمی امریکا در تلاش برای سرنگونی دولت کوباست. دولت آمریکا فقط تنها زمانی احساس امنیت می کند که کوبا درکمتر از 50 کیلومتری ساحل ایالت فلوریدا‌ی آمریکا، کاملا تحت کنترل او باشد. کوبا از نظر ژئوپلیتیک چهار راه مسیرهای دریایی در نیمکره غربی در نقطه تقاطع اقیانوس اطلس، خلیج مکزیک و دریای کارائیب است. کوبا یک موقیعت محوری را در آمریکای مرکزی دارد؛ این منطقه از جهان بعنوان حلقه انتقالی در مناسبات آمریکا با کشورهای آمریکای جنوبی شناخته می شود. دولت های آمریکای جنوبی در موقعیت نسبتا پایداری هستند، فعلا بین واشنگتن و کشورهای آمریکای جنوبی تعادل خاصی از منافع مشاهده می شود و در بین آنها موقعیت مسلط کوبا محفوظ است و توازن خاصی از منافع مشاهده می شود. برعکس، تیرگی روابط کوبا و آمریکا باعث بی ثباتی در سیاست های آمریکای جنوبی می شود و کشورهای آمریکای لاتین را بر آن می دارد تا موضع حامی آمریکا یا کوبا را اتخاذ کنند. دریای کارائیب را«دریای مدیترانه آمریکا» می خوانند، و همزمان «هاوانا» به آن بعنوان «ماری نوستروم»(دریای ما) می نگرد. کنترل واشنگتن بر کوبا به این معنی است که هیچ قدرت دیگری نمی تواند آمریکا را از طریق کارائیب تهدید کند. تصادفی نیست که مورخان آمریکایی آغاز هژمونی ژئوپلیتیک آمریکا را با پیروزی در جنگ اسپانیا و آمریکا در سال 1898، زمانی که از یک مستعمره اسپانیا به مستعمره آمریکای شمالی ایالات متحده تبدیل شد، دنبال می کنند. نشریه «گرانما»ی کوبا از رئیس جمهور آمریکا«جان کوینسی آدامز»(1848-1767) که ضمن صحبت از «اهمیت ماورایی و فراتر ازحد» کوبا برای امنیت آمریکا تاکید کرده بود، نقل قول می کند:« برای آمریکا هیچ سرزمین خارجی دیگری نمی تواند با کوبا بلحاظ اهمیت خود مقایسه شود. آمریکا با تکیه بر کوبا «یک محیط امنیتی» برای آبهای جنوبی خود ایجاد کرده بود و توانست نفوذ نظامی- سیاسی خود را در غرب بیشتر پیش بینی کند. از نظر جغرافیایی کوبا ورودی- خروجی خلیج مکزیک به دریای کارائیب را مسدود می کند و از طریق آن آمریکا به اقیانوس اطلس دسترسی پیدا کرده و با دنیای خارج ارتباط برقرار می‌کند. آن کسی که جای پای خود را درکوبا قرص کند، می تواند منطقه صنعتی شمال- بزرگترین منطقه از چهار منطقه صنعتی آمریکا را تهدید کند و این منطقه از سواحل اقیانوس اطلس تا «می سی سی پی» امتداد دارد و مجتمع های صنعتی اتومبیل سازی، متالورژی، کشاورزی و بیش از 4/1 کل محصولات صنعتی در آمریکا در اینجا تولید می شود متمرکز شده اند.

سه کمربند صنعتی در مرزهای اداری- جغرافیایی جنوب آمریکا وجود دارد و یکی از آنها (اقیانوس اطلس جنوبی) آسیب پذیرترین کمر بند در برابر حمله از کوبا است. کمربند صنعتی اقیانوس اطلس جنوبی شامل ذخایر نفت و گاز( در تگزاس و خلیج مکزیک) و اصلی ترین شرکتهای نفت و گاز، پتروشیمی، برق و شرکتهای هوابرد است. علاوه بر این جنوب انبار غله آمریکا نیز هست. مسئله کوبا برای آمریکا، مسئله کنترل کانال پاناما بعنوان ابزاری برای ارتباط بین سواحل اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام آمریکا است. بخودی خود دولت کوبا در موقعیتی نیست که آسیب بزرگی به آمریکا وارد کند، اما در اتحاد با یک قدرت قوی تر قابلیت این کار را دارد. علاوه بر کوبا واشنگتن نیاز به کنترل «پورتوریکو» و جزایر «ویرجین» دارد و به هیچ وجه پایگاه نظامی خود در «گوانتانامو» را رها نمی کند. بین «کوبا» و «مکزیک»، «کوبا» و «فلوریدا»، «گوانتانامو» و «هائیتی»، جمهوری «دومنیکن» و «پورتوریکو» و از طریق حوزه جزایر «ویرجین» چهار کوریدور بسیار کوتاه  دریایی از ایالات متحده به آمریکای لاتین و پیش از هر چیز تا سواحل «ونزوئلا» که سیاست خود را بدون نگاه به واشنگتن دنبال می کند، می گذرند. کوبا می تواند برای حرکت آزاد کشتی های آمریکایی در طول این کوریدورها و همچنین در طول مسیرهای امتداد سواحل آمریکا از «لوئیزیانا» به « فلوریدا» مشکلاتی ایجاد کند. برای واشنگتن واقعیت وجود یک کشور مستقل کوبا غیر قابل تحمل است، زیرا که بطور بالقوه کوبا نه تنها می تواند متحد رقبای ژئوپلیتیک آمریکا شود، بلکه به شکل گیری هویت جدید آمریکای جنوبی (برخی نویسندگان آن را «ایبرو آمریکا» تعریف می کنند)(1) و همچنین به یک مدل منطقه ای توسعه در اصل متفاوت از لیبراسیم آنگلوساکسون است، کمک می کند. کوبا در این حالت به قطب جذب ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک تبدیل خواهد شد. تقویت هویت «ایبرو آمریکا» واشنگتن را به از دست دادن انحصار ایدئولوژیکی خود در آمریکای جنوبی، که «حیاط خلوت» آمریکا نامیده می شود، تهدید می کند. «فیدل کاسترو» انقلابی حماسه آفرین کوبا سیاستی را دنبال کرد که هدف آن تقویت وحدت کشورهای آمریکای جنوبی و مرکزی بود، بهمین دلیل است که سازمان سیا بارها تلاش کرد او را ترور کند. کاسترو می‌گفت:«حاکمیت تک قطبی آمریکا غیر ممکن خواهد بود، فعلا هرچند تنها دولتی است که حرف خود را به کرسی می نشاند». کوبا در دوران کاسترو چنین «دولتی» بود. امروز این کشور همچنان هدف تجاوزات آمریکاست!

------------------------------

1- کشورهای آمریکای اسپانیایی زبان همراه با کشور برزیل تحت عنوان «ایبرو آمریکا» شناخته می شوند که به معنای کشورهایی اند که در قاره آمریکا هستند ولی فرهنگشان به شبه جزیره (ایبری) دو کشور پرتغال و اسپانیا باز می گردد. عبارت آمریکای اسپانیایی زبان همچنین مشترکات فراوان و تفادوتهای جزیی با عبارت«آمریکای لاتین» دارد.

 

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

 

 

 

 

 

 

 

 

        پیج فیسبوک راه توده

 

 

 

                        راه توده شماره 798  - 20 مرداد 1400

                                اشتراک گذاری:

بازگشت