راه توده                                                                                                                                                          بازگشت

 

 

مرور تاریخ ایران ازانقلاب مشروطه تا انقلاب 57 – بخش 35

خودکامگی رضاشاه، ایران را

آلوده به جنگ دوم جهانی کرد

 

به فروردین 1319 رسیده ایم. جنگ دوم جهانی بسرعت گسترش می یابد و آلمان کشورهای اروپائی را یکی پس از دیگری فتح می کند. ژاپن به ایتالیا و آلمان می پیوندد و دولت های جدید در کشورهای اروپائی که هیتلر به ارتش محور آلمان، ژاپن و ایتالیا می پیوندند.

در ایران، رژیم رضا شاه با بحران اقتصادی روبرو شده است. کسری بودجه به یک میلیارد ریال رسیده است. خطر به دروازه های ایران نزدیک می شود. رضا شاه اهل مشورت نیست و آنها که میتوانستند کشور را از افتادن در دام جنگ نجات دهند یا کشته شده اند و یا از بیم جان از خانه خود بیرون نمی آیند. رضا شاه شتابزده نخست وزیر برکنار و نخست وزیر انتخاب می کند. به افسرانی که اعتماد دارد درجه میدهد. وزیر خارجه در همین سال سه بار عوض می شود. دستگاه دیپلماسی ایران فلج است. در انگلستان و امریکا تغییرات مهمی در دستگاه اداری و نظامی بوجود می آید. همه تغییرات با پیش بینی گسترش جنگ است. اتحاد شوروی نیز بسرعت آماده حمله آلمان به این کشور می شود. در چنین وانفسائی، رضا شاه بر قراردادهای اقتصادی خود با آلمان می افزاید و خطر پیوستن به محور آلمان، ژاپن و ایتالیا را تشدید می کند. قتل و جنایت حکومتی همچنان برقرار است تا کسی نتواند نفس کشیده و حداقل نسبت به خطرات آینده هشدار بدهد. نماینده زرتشتیان ایران از آخرین قربانیان دستگاه نظمیه آدم کش رضاشاه است. مصدق را به بیرجند تبعید می کند و کمال الملک نقاش نیز در تبعیدی که ناشی از وحشت از خشم رضاشاه بود چشم بر جهان می بندد. تا سقوط رضا شاه یکسال و نیم باقی است و هیچ امیدی به اصلاح او نیست.

 

  

بخوانید رویدادهای 1319 را:

 

فروردین ماه

 

 

1 - سرتیپ احمد نخجوان کفیل وزارت جنگ به درجه سرلشکری و سرهنگ عبدالله هدایت، سرهنگ محمود میر جلالی، سرهنگ قدر و سرهنگ بایندر به درجه سرتیپی ارتقاء یافتند.

2 - نیروی آلمان به دانمارک و نروژ حمله کرده و آن دو کشور را در مدت کوتاهی به تصرف خود در آوردند.

3 - نیروهای انگلیس در خاک نروژ پیاده شدند.

4 - ساختمان بندر بوشهر و چند اسکله پایان پذیرفت.

 

اردیبهشت ماه

 

 1 - آئین گشایش دستگاه فرستنده رادیوی تهران انجام گردید. از این تاریخ رادیو روزانه سه نوبت برنامه اجرا می نماید.

2 - آلمان به هلند، بلژیک، لوکزامبورگ حمله نمود و در مدت کوتاهی هر سه کشور را تسخیر کرد.

3 - چمبرلن نخست وزیر انگلستان استعفا داد و پارلمان مقام او را به وینستون چرچیل داد.

4 - هلند توسط نیروهای آلمان تسخیر شد.

5 - از حاج آقا رضا رفیع (قائم مقام الملک) نماینده مجلس سلب مصونیت شد.

6 - بلژیک سقوط کرد.

 

خرداد ماه

 

 

1 - نیروهای آلمان به دریای مانش رسیدند و نیروهای متفقین در محاصره قرار گرفتند.

2 - لئوپلد سوم پادشاه بلژیک تسلیم شد.

3 - ایتالیا به فرانسه اعلان جنگ داد.

4 - چهار پنجم نیروهای انگلیس که برای شرکت در جنگ به فرانسه رفته بودند عقب نشینی کردند.

5 - نیروهای آلمان وارد پاریس شدند.

6 - مارشال پتن نخست وزیر فرانسه شد.

 

 تیر ماه

 

1 - دکتر احمد متین دفتری نخست وزیر از کار برکنار و بازداشت شد.

2 - بین آلمان و فرانسه متارکه جنگ انجام شد و قسمت اعظم فرانسه به تصرف آلمان در آمد.

3 - به دنبال برکناری دکتر متین دفتری از ریاست دولت، دکتر محمد مصدق پدر زن و عموی وی نیز بازداشت و به زندان شهربانی انتقال یافت.

4 - ارباب کیخسرو شاهرخ نماینده مجلس و رئیس انجمن زرتشتیان به طرز مرموزی کشته شد. وی هنگامی که از پیاده روی خیابان عبور می کرد اتومبیلی وارد پیاده رو شد و او را زیر گرفت.

5 - دکتر محمد مصدق از زندان شهربانی تهران به زندان بیرجند انتقال یافت.

 

مرداد ماه

 

1 - کمال الملک نقاش چیره دست معاصر در سن 96 سالگی در نیشابور در گذشت و در آرامگاه عطار به خاک سپرده شد. وی از سال 1307 در حسین آباد نیشابور زندگی کرد.

 

 شهریور ماه

 

 1 - نیروی ایتالیا به آفریقا حمله نمود و راه مصر را درپیش گرفت.

2 - نیروهای ژاپن وارد هندوچین فرانسه شدند.

 

مهر ماه

 

1 - ژاپن به محور رم – آلمان پیوست و عهد نامه سه جانبه را امضاء کردند.

2 - محمد علی وارسته به معاونت وزارت کشور منصوب شد.

3 - آئین گشایش راه آهن تهران- زنجان انجام گرفت.

 

آبان ماه

 

 1 - ایتالیا به یونان حمله کرد.

2 - مظفر اعلم وزیر امور خارجه از خدمت معاف شد.

3 - روزولت برای بار سوم به ریاست جمهوری آمریکا انتخاب شد.

4 - انگلستان به شدت تحت حمله هوایی آلمان قرار گرفت.

5 - مجارستان به کشورهای محور ملحق شد.

 

آذر ماه

 

1 - رومانی عهد نامه سه جانبی را امضاء کرد.

2 - چکسلواکی به پیمان سه جانبی ملحق شد.

3 - ساختمان سد روانسر پایان یافت و مراسم افتتاح آن انجام گردید.

4 - دکتر محمد مصدق که در بیرجند زندانی بود با وساطت ولیعهد و به دستور رضا شاه به احمد آباد ملک شخصی خویش انتقال یافت و تحت نظر قرار گرفت.

5 - پیمان بازرگانی بین دولت ایران و دولت آلمان به امضاء رسید.

 

دی ماه

 

1 - سرشماری شهرستان اصفهان تا شعاع شش کیلومتر پایان یافت که در نتیجه شهر اصفهان دارای 204598 نفر سکنه می باشد.

2 سرشماری شهرستان همدان پایان پذیرفت و ساکنین شهر مزبور بالغ بر 103874 نفر می باشند.

 

بهمن ماه

 

 1 - شهر شیراز سرشماری شد مجموعا 129023 نفر جمعیت دارد.

2 شهرستان کرمانشاه پس از سرشماری جمعیت آن 88622 نفر تعیین شد.

 

اسفند ماه

 

1 - بلغارستان به پیمان سه جانبه آلمان – ایتالیا – ژاپن ملحق گردید.

2 - نیروهای آلمان داخل خاک بلغارستان شدند.

3 - مجلس شورای ملی بودجه سال 1320 کشور را به تصویب رسانید. درآمد سال جاری 718 ,768 ,613 ,3 ریال درآمد و مبلغ 676,611 ,323 ,4 ریال هزینه پیش بینی شد. برای اولین بار در چند سال اخیر کشور با کسر بودجه معادل یک میلیارد ریال مواجه شد.

4 - مجلس سنای آمریکا به روزولت رئیس جمهوری اختیارات تام اعطاء کرد.

5 - ساختمان جدید دانشکده حقوق در کاخ وسیع و مجلل دانشگاه افتتاح شد. در این ساختمان چند سالن برای کنفرانس ساخته شده و علاوه بر اتاق های متعدد مکانی برای کتابخانه در نظر گرفته شده است که گنجایش متجاوز از سی هزار جلد کتاب دارد.

وزیر فرهنگ گزارش داد این ساختمان 3340 مترمربع زیر بنا دارد و بوسیله شرکت سنتاب بطورمقاطعه انجام گرفته و بوسیله دستگاه حرارت مرکزی گرم می شود. در مراسم افتتاح دانشکده حقوق، علی اکبر دهخدا رئیس و دکتر شایگان معاون از پیشرفت های مملکت اظهار مسرت نمودند.

لینک های شماره  های  گذشته:

1 http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/desamr/862/bala.htm

2 https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/desamr/863/bala.html

3 https://www.rahetudeh.com/rahe.../2022/janve23/864/bala.html

4 http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/janve23/865/bala.html

5 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/janve23/866/bala.html

6 http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/janve23/867/bala.html

7 http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/janve23/868/bala.ht

8 http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/febrie23/869/bala.htm

9 http://www.rahetudeh.com/rahe.../2022/febrie23/870/bala.html

10 https://www.rahetudeh.com/.../2022/febrie23/index871.h

11 https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/mars/872/bala.ht

12 https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/mars/873/bala.html

13 https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/mars/874/bala.html

14 http://www.rahetudeh.com/rahe.../2022/febrie23/869/bala.htm

15 https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/april/876/bala.html

16 https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/april/877/bala.html

17 https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/may/878/bala.html

18 https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/may/879/bala.html

19 https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/may/880/bala.html

20 https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/may/881/bala.html

21 –  https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/may/882/bala.ht

 22 – https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/may/883/bala.html

 23 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/jon/884/bala.html

24 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/jon/885/bala.html

25 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/jon/885/bala.html

26 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/jolay/887/bala.html

 27 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/jolay/888/bala.html

28 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/jolay/889/bala.html

29 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/jolay/890/bala.html

30 https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/ogost/891/bala.html

31 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/ogost/892/bala.html

32 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/ogost/893/bala.html

33 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2023/ogost/894/bala.html

 

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

 

 

 

 

 

        پیج فیسبوک راه توده

 

 

 

                        راه توده شماره 896  -  22 شهریور 1402                                اشتراک گذاری:

بازگشت