سرمقاله 711

جنبش مردم در چه مرحله ایست

و حکومت و مخالفانش در چه اندیشه ای؟

آیا انقلاب 57 ناگزیر بود؟ یا پیروزی آن بر رژیم سلطنت اجتناب ناپذیر بود؟

این دو سوال در واقع راجع به گذشته نیست بلکه درباره امروز است. در این زمینه حداقل دو دیدگاه وجود دارد. یک دیدگاه معتقد است که پیروزی انقلاب برآمده از اشتباه شاه یا انقلابیون بود. یعنی اگر شاه، زودتر دست به اصلاحات می زد، یا اگر برعکس بیرحمانه تر کشتار می کرد، رژیم او باقی می ماند. همانطور که اگر انقلابیون از سر مصالحه با شاه در می آمدند و بر سر سرنگونی پافشاری نمی کردند، یا زمانی که شاه صدای انقلاب مردم را شنید آنها هم صدای شاه را می شنیدند کار به انقلاب نمی کشید.

گروه دوم کسانی هستند که معقتدند انقلاب روندی اجتناب ناپذیر بود و بنابراین رژیم شاه چه اصلاحات می کرد، چه نمی کرد، چه مصالحه می کرد و چه کشتار، رفتنی بود. براساس این دیدگاه گسترش جنبش مردم به سمت پیروزی نیز امری اجتناب ناپذیر بود و بنابراین نه شاه و نه رهبری آیت الله خمینی نقشی در روند پیروزی انقلاب نداشتند.

اینکه در یک شرایط معین جهانی و داخلی در دهه 50 خورشیدی، تحت تاثیر روند انقلاب‌ها در جهان و تحولات در داخل کشور، تغییر در ایران اجتناب ناپذیر شده بود تردید نیست. مسئله آن است که آیا این تغییر باید حتما و به نحوی "اجتناب ناپذیر" با سرنگونی شاه یا سقوط سلطنت توام می شد؟ پاسخ به این پرسش قطعا منفی است. لنین در زمان خود معتقد بود که برای طبقه حاکمه شرایطی که مطلقا از آن راه گریزی نداشته باشد وجود ندارد. بنابراین سقوط طبقه حاکمه به هیچوجه همواره اجتناب ناپذیر نیست. ولی این بدان معنا نیست که حکومت همیشه و در هر لحظه و در هر شرایطی می تواند جلوی سقوط خود را بگیرد. بلکه سقوط حکومت تحت تاثیر شرایط و تحولات بتدریج می تواند اجتناب ناپذیر شود .

تجربه انقلاب 57 نشان می دهد که در روند تغییرات و تحولاتی که به این انقلاب 57 منجر شد سه پارامتر یا متغیر عمده دخالت می کرد که وزن و نقش آنها همراه با روند انقلاب و جنبش تغییر می کرد: ... ادامه

----------------------------------------------------------------------------

دنیای عکس ها

دنیای همه ماست!

عکسها دنیائی از خاطرات هستند. برای همه ما که با دیدن عکسها می رویم به گذشته ها. گذشته هائی که بخشی از زندگی خود را هم ممکن است در آن ببینیم. مستقیم و یا شباهت. از رهبران چهره در نقاب خاک کشیده حزب توده ایران عکس بسیار است. از دوران مهاجرت آنها، از دوران کودکی و نوجوانی آنها، در کنار دوستان و اقوامشان که هریک سرنوشتی جداگانه یافتند و یا شاید هم مشترک. متاسفانه اقوام نزدیک این رفقا اهمیت تاریخی این عکسها را نمی دانند. از جمله دختران احسان طبری که انبوهی از عکسهای خانوادگی و سیاسی او را دارند و در آلبوم های خانوادگی گوشه ای نهاده اند و خاک می خورد. ما چندین بار سعی کردیم آنها را قانع کنیم که بعضی از این عکسها را یا خود منتشر کنند و یا دراختیار ما بگذارند تا منتشر کنیم. حسن نیت را داشتند و رضایت هم داشتند اما گرفتاری های زندگی شخصی امانشان نداد. از جمله عکسهای شرکت و حضور احسان طبری در کنگره های احزاب برادر و یا عکسهائی در کنار برخی رهبران بزرگ حزب توده ایران مانند "قدوه"، "کامبخش" و ... که یکی دوتا از آنها را دادند و ما نیز منتشر کردیم اما آنچه منتشر کردیم اندکی بود از انبوه. به سهم خود خرسندیم که اخیرا رفقا و دوستان در جستجوهائی که روی اینترنت می کنند به برخی عکسها برخورد کرده و آنها را برای ما ارسال می کنند. از جمله دو عکسی که در این شماره راه توده منتشر کرده ایم. عکسی از دوران دانشجوئی کیانوری و عکسی از جوانی دکتر اختر کیانوری همسر عبدالصمد کامبخش در کنار یکدیگر.

در عکس دوران تحصیل کیانوری از راست به چپ: دکتر نورالدین کیانوری (اسپیرانت دوره دکترا در شهر آخن آلمان), دکتر صدرالدین شهمنش سلطان آبادی اولین دکترای ایرانی رشته برق (پسر عمه)،  استاد سرتیب محمود کیانوری دانشجوی آکادمی نظامی سوئد (برادر بزرگتر نورالدین کیانوری)،  (?) بهزادی مازندرانی (پسر عمه کیانوری)

عکس دوم اختر کیانوری در کنار عبدالصمد کامبخش همسر و از رهبران برجسته کمونیسم جهانی در دوران خود. دکتر اختر کامبخش نخستین بنیانگذار سازمان دمکراتیک زنان ایران و نخستین پزشک ایرانی زنان بود!